Sytuacja, jaka miała miejsce 20 maja 2015 r. na cmentarzu parafialnym w Kałuszynie w czasie pochówku szczątków wydobytych z terenu targowiska w Kałuszynie nie wydarzyłaby się, gdyby burmistrz Kałuszyna Marian Soszyński powiadomił mieszkańców, a organizujący pochówek wraz z burmistrzem proboszcz naszej parafii, ksiądz-dziekan Władysław Szymański powiadomił wiernych, że taka uroczystość będzie miała miejsce i jak będzie przebiegała...

OŚWIADCZENIE w sprawie pochówku szczątków wydobytych z terenu targowiska w Kałuszynie

Pomimo istnienia wciąż żywego przekazu z pokolenia na pokolenie, że na targowisku byli pochowani powstańcy styczniowi z 1863 roku, burmistrz nie zakłamywał naszej historii, iż szczątki wydobyte z terenu targowiska należą wyłącznie do żołnierzy francuskich i rosyjskich - jak głosi tablica umieszczona na grobie w dniu pochówku. Nic by się też nie stało, gdyby w swoim wystąpieniu nad trumną burmistrz nie podjął krytyki nas i naszych działań w obronie krzyża-pomnika i mogiły powstańczej na targowisku w Kałuszynie...
W związku z pochówkiem w dniu 20 maja 2015r. oświadczamy, że z całym szacunkiem dla pamięci i szczątków wszystkich wydobytych z terenu targowiska w Kałuszynie żołnierzy, również napoleońskich i rosyjskich, które także obok szczątków powstańców listopadowych i styczniowych mogły znajdować się na targowisku w Kałuszynie, to wśród mieszkańców Kałuszyna i okolic zachowała się jedynie przekazywana z pokolenia na pokolenie wciąż żywa pamięć o pochowanych tam powstańcach styczniowych z 1863 roku Gdzie zatem są szczątki powstańców, zwłaszcza wydobytych w I etapie badań archeologicznych z okolicy krzyża-pomnika?
Burmistrz zorganizował spotkanie 3 marca b.r, w którego podsumowaniu na podstawie badań antropologicznych oraz „dyskusji” znalazł się zapis, że wydobyte szczątki z terenu targowiska to wyłącznie szczątki żołnierzy francuskich i rosyjskich. W spotkaniu brały udział osoby nie posiadające legitymacji do wydawania wniosków i nie podpisały protokołu ze spotkania.
Miejsce mogiły zawsze przez mieszkańców było czczone jako miejsce pamięci narodowej. Na kopcu mogiły powstańczej na targowisku zawsze znajdowały się krzyże fundowane przez mieszkańców powstańcom styczniowym, najpierw drewniane, a od 1910 roku obelisk granitowy zwieńczony krzyżem żeliwnym w stylu greckim, który w 2014 roku burmistrz Kałuszyna Marian Soszyński zdewastował i bezprawnie /bez posiadania żadnych decyzji/przeniósł, chociaż w pierwotnym planie przebudowy targowiska miał pozostać na mogile powstańczej i powinien tam pozostać nawet po wydobyciu szczątków.
Informację o pochówku, którą za wszelką cenę próbowano zataić przed nami, otrzymaliśmy w sposób nieoficjalny pod koniec ubiegłego tygodnia, a w poniedziałek i wtorek (18 i 19.05. 2015 r.) potwierdzaliśmy ją w urzędach warszawskich, do rozpoczęcia pochówku nie znając w jaki sposób uroczystość będzie przebiegała.
Mieszkańcy Kałuszyna uczestniczyli we wszystkich zrywach narodowych, Kałuszyn i jego okolice niejednokrotnie były terenem walk – w 1812 roku, kiedy stacjonował w Kałuszynie Napoleon, w czasie powstania listopadowego oraz w czasie powstania styczniowego, dlatego szczątki wszystkich tych żołnierzy mogły zostać wydobyte z terenu targowiska, ale burmistrz nie przeprowadził wszystkich badań, żeby rzetelnie określić do kogo te szczątki należą – badania antropologiczne, które zostały przeprowadzone, nie dają możliwości jednoznacznego określenia do kogo szczątki należą, a badań DNA i izotopowych na szczątkach, które by taką odpowiedź dały burmistrz nie przeprowadził.
Archeolog Andrzej Jankowski po zakończeniu badań archeologicznych II etapu pozostawił wydobyte szczątki w niedozwolonym i niezabezpieczonym miejscu, tj. w pawilonie handlowym na targowisku i były one tam przetrzymywane przez ok. 1 miesiąc, a zabrane dopiero po naszej interwencji – było to kolejne bezczeszczenie szczątków i niszczenie dla celów badawczych.
Badania archeologiczne zostały wymuszone na burmistrzu interwencją panów Jana Pawła Goźlińskiego i Grzegorza Jagielskiego, protestem kilkudziesięciu mieszkańców oraz propozycją przeprowadzenia sondażowych badań archeologicznych zaproponowanych burmistrzowi przez Mazowieckie Stowarzyszenie Historyczne Exploratorzy.pl z Sulejówka, które pisemnie poparliśmy. Natomiast burmistrz Kałuszyna w ogóle nie zamierzał prowadzić badań archeologicznych na targowisku, o czym świadczy haniebny i niekonstytucyjny zapis w pkt 3.5 opisu zmiany projektu zagospodarowania terenu w zakresie lokalizacji usytuowania obiektu małej architektury – krzyża metalowego „…Zatem, niezależnie od okoliczności – czy w tym miejscu był pochówek czy nie – miejsce pozostanie nienaruszone. Wyklucza się możliwość i konieczność ewentualnej ekshumacji...” - trzymając się tego zapisu burmistrz bezcześcił szczątki betonując je kostką brukową, którą podczas badań archeologicznych trzeba było zrywać i wydobywać spod niej szczątki.
Z terenu targowiska wydobyto szczątki ok. 70 osobników, jak określają to archeolodzy - wywieziono wiele skrzyń, pudeł i worków ze szczątkami, a w dniu 20 maja 2015 r. na cmentarzu parafialnym do grobu złożono jedną trumnę, wielkości takiej, w jakiej chowane są pojedyncze zwłoki i nie pozwolono tej trumny przed złożeniem do grobu na cmentarzu otworzyć – czy na pewno są to szczątki i czy są to wszystkie szczątki?
Przed rozpoczęciem badań archeologicznych oraz w ich trakcie dochodziło do nielegalnych wykopów w okolicy krzyża-pomnika i mogiły powstańczej przed rozpoczęciem przebudowy – część nielegalnych wykopalisk została protokólarnie zwrócona (między innymi moneta z 1863 roku), nielegalnego wykopu w czasie wstrzymania prac budowlanych w związku z pracami archeologicznymi 1 sierpnia 2014 r. o godz. 17.00 (godzina
W), gdy czczono pamięć o bohaterach Powstania Warszawskiego.
Przemieszczano szczątki razem z ziemią zarówno na terenie targowiska w okolice śmietnika, także poza teren targowiska (lasy, prywatne posesje i inne miejsca) prawdopodobnego przywłaszczenia znacznej części znalezisk i wykopalisk w czasie trwania prac budowlanych. Arkadiusz Czyżewski, sekretarz Urzędu Miejskiego w Kałuszynie nie pozwolił na obserwację z bliska prac archeologicznych prowadzonych w II etapie badań archeologicznych, a archeolog Andrzej Jankowski przy prowadzeniu tych prac, tak się okopał, żeby nie można ich było również obserwować z daleka (zza płotu) - w związku z takimi zachowaniami przedstawiciela burmistrza nadzorującego badania archeologiczne oraz archeologa te badania prowadzącego, nasuwa się pytanie, co zamierzali ukryć i co ukryli przed mieszkańcami, czy można mieć pełne zaufanie bez cienia wątpliwości co do rzetelności badań i znalezionych artefaktów, na podstawie których orzekano?
Godne miejsce pochówku należy się również żołnierzom rosyjskim, chociaż w okresie, z którego pochodzą szczątki, żołnierze rosyjscy na naszym terenie zawsze byli okupantami i oprawcami, a w czasie powstania styczniowego na terenie Kałuszyna istniał cyrkuł carski (komisariat policji carskiej) i zwożono tu wziętych do niewoli oraz ciała martwych powstańców. Przekazy mówią, że wziętych do niewoli powstańców rosyjscy żołnierze zabijali, czy zatem szczątki żołnierzy rosyjskich powinny być pochowane razem ze szczątkami obrońców naszej Ojczyzny w alei bohaterów września 1939 roku?
Na pochówek szczątków burmistrz powinien otrzymać decyzję wojewody mazowieckiego, a takiej decyzji nie posiada. Grób, w którym pochowano szczątki, jest grobem wojennym...
Nie pozwolimy, aby pamięć o powstańcach została zakłamana i wymazana z historii Kałuszyna, a powstańcy powtórnie pohańbieni. Przekaz historyczny z pokolenia na pokolenie mówi, że powstańcy styczniowi zostali na targowisku pochowani dla wiecznego pohańbienia, żeby bydło po nich deptało (targowisko było wówczas targowiskiem bydlęcym).

Numer: 22 (921) 2015   Autor: Członkowie Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Kałuszyńskiej: Grażyna Gójska, Grzegorz Jagielski, Anna Kopczyńska, Stanisława Mroczek i Mieczysław Witowski