NSZ ginie, ale się nie poddaje – z tym hasłem na ustach walczyli i ginęli w swojej ostatniej potyczce żołnierze Komendy Rejonu NSZ Mrozy. Z inicjatywy Narodowego Mińska Mazowieckiego obchodzono 70 rocznicę powstania tej jednostki. Większa część uroczystości odbywała się w miejscach, gdzie żyli, walczyli i ginęli bohaterowie, których pamięć postanowiono uczcić. O nieustraszonych powstaje także serial dokumentalny według projektu nauczycieli Mechanika...

Wyklęta pamięć

Obchody rozpoczęła uroczysta Msza święta w intencji poległych i pomordowanych żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych oraz księdza Kazimierza Fertaka, kapelana AK i NSZ. Towarzyszyła im duża, biało–czerwona flaga niesiona przez mieszkańców i delegację Narodowego Mińska. Dalsza część obchodów przeniosła się do pobliskiego Grodziska. Tam, pod pomnikiem upamiętniającym ostatnią bitwę oddziału Zygmunta Jezierskiego ps. Orzeł, przypomniano historię miejsca i przebieg potyczki. Organizatorzy przytoczyli opis jednego z uczestników tamtego wydarzenia, który bardzo dokładnie zobrazował obławę, walkę i moment aresztowania żołnierzy NSZ Mrozy - 3 czerwca 1948 r. 10 członków oddziału zostało otoczonych przez ok. 80 przedstawicieli MO i KBW.

Bilans blisko 3 godzinnej walki był tragiczny – 5 zabitych i 4 aresztowanych. Zbiec udało się tylko jednemu – dowódcy Zygmuntowi Jezierskiemu, który wpadł w sidła bezpieki rok później. Wszyscy aresztowani zostali skazani na wyrok śmierci. Zamordowani w Mokotowskim więzieniu zostali pochowani w bezimiennym grobie na Warszawskich Powązkach. Dopiero w ostatnich latach, dzięki pracom ekshumacyjnym udało się zidentyfikować dwóch z nich. Dzięki badaniom genetycznym rozpoznano Stanisława Abramowskiego ps. Bury i Józefa Łukaszewicza ps. Kruk. O potrzebie i procesie identyfikacji znalezionych na Łączce zwłok opowiedziała krótko krewna tego ostatniego. – Apeluję do mieszkańców okolicznych miejscowości i krewnych pomordowanych NSZetowców o zgłaszanie się i oddawanie materiału genetycznego potrzebnego do identyfikacji ofiar. Bez tego, nie da się rozpoznać znalezionych na Łączce ciał – mówiła Renata Łukaszewicz składając z innymi symboliczne kwiaty, paląc znicze i modląc się w intencji poległych.

Trzecia, ostatnia część obchodów odbyła się w sali mińskiego hufca, gdzie przedstawiciel Grupy Rekonstrukcji Historycznej NSZ Mrozy przybliżył historię Komendy. Przed jego wystąpieniem głos zabrała Renata Łukaszewicz, która przygotowała krótką prezentację nt. swojego przodka Józefa Łukaszewicza. Miejmy nadzieję, że kolejna już próba przybliżenia historii Komendy Rejonu NSZ Mrozy nie pójdzie na marne i świadectwo męstwa, odwagi i bezwarunkowego oddania życia dla swojej Ojczyzny dotrą do jak największej grupy osób – skomentował Tomasz Kosim, organizator uroczystości.

A serial o Niezłomnych? Projekt Mechanika to ponad 17 godzin dokumentalnego materiału filmowego, z którego powstanie 11 odcinków tematycznych opowiadających o zdarzeniach, które miały miejsce na naszym terenie. Pierwszy odcinek opowiada o defiladzie oddziałów Armii Krajowej chwilę po zajęciu miasta i o bombardowaniu miasta przez Rosjan. Kolejny to opowieść o krótkim okresie tak zwanej dwuwładzy, czyli rządach pierwszego burmistrza i starosty, a z drugiej strony komunistów.

Planują również wydanie monografii, stanowiącej kompletny zapis wspomnień ludzi, którzy pamiętają tamte zdarzenia, a często sami w nich uczestniczyli. Zapewniają, że cała inicjatywa nie ma nic wspólnego z jakimkolwiek działaniem o charakterze komercyjnym. Filmy będą więc rozpowszechniane bezpłatnie...

Numer: 51/52 (898/899) 2014   Autor: (jaz)