Od kilku lat jestem emerytką i mieszkam samotnie, bo mąż zmarł 2 lata temu. Mam syna i córkę którzy mieszkają w innych miejscowościach. Jeszcze niedawno udzielałam korepetycji i osiągałam dodatkowe dochody. Po udarze mam problemy z wysławianiem się i samodzielnym chodzeniem. Na początku dzieci mi pomagały, teraz jestem zdana na siebie. Córka niedawno straciła pracę, a syn odmówił. Co powinnam zrobić?

Pomagaj lub płać

Może pani domagać się pomocy od swoich dzieci na drodze prawnej. Zgodnie z art. 128 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego obowiązek dostarczania środków utrzymania (obowiązek alimentacyjny) obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo. Oznacza to, że rodzice mogą domagać się alimentów od pełnoletnich dzieci. Jedyną przesłanką do powstania obowiązku jest stan niedostatku rodziców, to znaczy sytuację, w której dana osoba nie jest w stanie zaspokoić wszystkich, lub nawet części, swoich uzasadnionych potrzeb. Pojęcie niedostatku jest jednak względne. Jak w swoich orzeczeniach podkreśla Sąd Najwyższy, pojęcie to nie odnosi się ono bowiem tylko do takiego stanu, gdy uprawniony do alimentacji nie posiada żadnych środków utrzymania, lecz określa także i taką sytuację materialną osoby uprawnionej, gdy nie może ona w pełni zaspokoić swoich usprawiedliwionych potrzeb własnymi siłami i z własnych środków. Tak więc sąd, badając czy rodzice znajdują się w niedostatku, musi stwierdzić, że uzasadnione potrzeby rodziców muszą być zaspokojone przez alimenty. Drugim z czynników wymaganych, aby obowiązek alimentacyjny mógł być spełniony, jest odpowiedni status majątkowy obowiązanego. Dzieci powinny mieć wystarczające możliwości zarobkowo-finansowe. Jak bowiem wynika z art.135§1 kro zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Aby obowiązek alimentacyjny został nałożony, obie powyższe przesłanki muszą być spełnione łącznie. Jeśli więc uzna pani, że dochody dzieci są wystarczające na utrzymanie rodziny i na alimenty, można wystąpić na drogę sądową wobec dzieci . Przy czym rodzice mają swobodę w wyborze dziecka, od którego zażądają wykonywania obowiązku alimentacyjnego. Jeśli uważa pani, że córka znajduje się w trudniejszej sytuacji finansowej niż syn może wystąpić o roszczeniem alimentacyjnym jedynie wobec syna.

Numer: 33 (880) 2014   Autor: Adwokat Agnieszka Malczyk oraz Adwokat Anna Pelc