Moja siostra mieszka na Wybrzeżu. Mam z nią bardzo ograniczony kontakt z powodu niezbyt dobrych relacji ze szwagrem. Jestem chrzestnym siostrzenicy i gdy na jej komunię siostra poprosiła o pożyczkę sporej sumy pieniędzy, zgodziłem się. Nie przelałem ich jeszcze, ale ostatnio siostra przypominała mi o naszej ustnej umowie. Czy taka umowa jest ważna? Trochę boję się czy siostra odda mi pieniądze, gdyż szwagier niedawno rozpoczął prowadzenie kolejnej działalności gospodarczej, a poprzednie interesy nie szły mu zbyt dobrze. Jeśli przeleję pieniądze, czy powinienem odprowadzić podatek?

Trefne pożyczki

Ustawa nie uzależnia ważności umowy pożyczki od zachowania formy szczególnej. Jeśli wynosi pięćset złotych, powinna być stwierdzona, ale jest to tylko forma ad probationem, czyli dla celów dowodowych oznacza to, że niezachowanie tej formy nie stanowi o nieważności samej umowy. Z pana opisu wnioskuję, że zawarł pan umowę pożyczki i rzeczywiście siostra może żądać jej wykonania. Wynika to z tego, że umowa pożyczki jest umową konsensualną, dwustronnie zobowiązującą. O takim charakterze pożyczki przesądza fakt, że dochodzi ona do skutku przez samo porozumienie się stron. Pożyczkodawca ma obowiązek wydania przedmiotu pożyczki, a pożyczkobiorca jej zwrotu. Roszczenie biorącego pożyczkę o wydanie przedmiotu pożyczki przedawnia się z upływem sześciu miesięcy od chwili, gdy przedmiot miał być wydany. Jednak dający pożyczkę może odstąpić od umowy, jeżeli zwrot pożyczki jest wątpliwy z powodu np. złego stanu majątkowego drugiej strony. Uprawnienie to nie przysługuje dającemu pożyczkę, jeżeli w chwili zawarcia umowy o złym stanie majątkowym drugiej strony wiedział lub z łatwością mógł się dowiedzieć. W pana przypadku ważne jest więc, od kiedy pan ma wiedzę o złym stanie majątkowym siostry. Jeśli dowiedział się pan o tym dopiero po zawarciu umowy, to rzeczywiście przysługuje panu uprawnienie do odstąpienia od niej. Natomiast obowiązek podatkowy ciąży tu na biorącym pożyczkę. Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 4 ustawy o PCC od umowy pożyczki płaci się podatek w wysokości 2 % podstawy opodatkowania. Podstawę opodatkowania stanowi w przypadku umowy pożyczki kwota lub wartość pożyczki. Ale stawka PCC wynosi 20 %, jeżeli przed organem podatkowym podatnik powołuje się na fakt zawarcia umowy pożyczki (albo zmiany tej umowy, a należny podatek od tej czynności nie został wcześniej zapłacony. Z tego zwolnienia korzystają pożyczki udzielane w formie pieniężnej, bez względu na kwotę i na podstawie umowy. Zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, pod warunkiem złożenia deklaracji w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych właściwemu organowi podatkowemu w terminie 14 dni od daty dokonania czynności oraz udokumentowania otrzymania pożyczki na rachunek bankowy lub przekazem pocztowym. Na koniec należy pamiętać, iż jeżeli termin zwrotu pożyczki nie jest oznaczony, dłużnik obowiązany jest ją oddać w ciągu sześciu tygodni od upomnienia się o zwrot przez wierzyciela.

Numer: 30 (877) 2014   Autor: Adwokat Agnieszka Malczyk oraz Adwokat Anna Pelc