Jestem od kilku lat po rozwodzie. Mamy z byłym mężem dwie córeczki w wieku 13 i 9 lat. Obecnie jestem związana z innym partnerem, z którym mam kilkumiesięcznego syna i planujemy ślub. Biologiczny ojciec dziewczynek przez wiele lat zupełnie nie interesował się nimi i na mój wniosek został pozbawiony władzy rodzicielskiej. Były mąż wrócił niedawno z zagranicy i zażądał widzeń z córkami. Pozwoliłam kilka razy spotkać się z dziewczynkami. Po każdym spotkaniu były jednak smutne i rozdrażnione. Prosiły mnie, abym nie zmuszała ich do spotkań z ojcem. On na to się zdenerwował i straszy mnie sprawą w sądzie. Czy ma znaczenie w tym przypadku to, że został pozbawiony władzy rodzicielskiej a także zdanie samych dziewczynek...

Obce dzieci

Kwestię kontaktów z dziećmi należy odróżnić od władzy rodzicielskiej. Władza rodzicielska, jak to wynika z całokształtu przepisów kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, stanowi ogół obowiązków i praw względem dziecka mających na celu zapewnienie mu należytej pieczy i strzeżenie jego interesów.
Osobista styczność z dzieckiem nie jest atrybutem władzy rodzicielskiej i prawo do tego mają rodzice nawet wtedy, gdy władzy rodzicielskiej zostali pozbawieni. Realizacja osobistej styczności z dzieckiem może następować w różnej formie, również poprzez określenie terminów i sposobu spotkań. Istniejąca czasowa przeszkoda związana z aresztowaniem jednego z rodziców nie stanowi dostatecznej podstawy do odstąpienia od uregulowania tej kwestii.
Brak władzy rodzicielskiej nie może być utożsamiany z zakazem utrzymywania kontaktów z dzieckiem. Jeżeli zatem ojciec czy matka dziecka zostali pozbawieni władzy rodzicielskiej, czy w niej ograniczeni, mają prawo widywać się ze swoim dzieckiem, chyba że sąd postanowi inaczej.
Ojciec córek ma więc prawo do kontaktów z nimi bez względu na ograniczoną władzę rodzicielską. Nie można jednak ignorować zdania dzieci. Jeśli spotkania małoletnich dziewczynek z ojcem wywołują u nich silny stres, rodzą silne napięcia i niepokoje psychiczne to – w obecnym ich stanie psychicznym – wzgląd na ich dobro wymaga prawdopodobnie ograniczeń w tych spotkaniach. Realizacja przysługującego uprawnienia do osobistej styczności ojca z nimi musi bowiem – rzecz oczywista – odbywać się z zachowaniem właściwych metod postępowania, uwzględniających ten stan psychiczny. Może pani nie zmuszać córek do spotkań z ojcem, ale nie może jednak uniemożliwiać z nim kontaktu.
Jeśli dojdzie do sprawy w sądzie zostanie prawdopodobnie wywołana opinia psychologiczna Rejonowego Ośrodka Diagnostyczno-Konsultacyjnego na okoliczność aktualnego stanu psychicznego dzieci i możliwości ich zabierania poza miejsce zamieszkania. Sąd, orzekając w sprawie kontaktów z dzieckiem, może zobowiązać także rodziców do określonego postępowania, w szczególności skierować ich do placówek lub specjalistów zajmujących się terapią rodzinną, poradnictwem lub świadczących rodzinie inną stosowną pomoc. Sąd może również zmienić rozstrzygnięcie w sprawie kontaktów, jeżeli wymaga tego dobro dziecka.

Numer: 26 (873) 2014   Autor: Adwokat Agnieszka Malczyk oraz Adwokat Anna Pelc