Jestem od kilku dni po rozwodzie. Byliśmy małżeństwem prawie 15 lat. Rozwód został orzeczony z winy męża. Mamy dwa mieszkania, jedno kupiliśmy wspólnie, drugie mąż dostał od rodziców ale wspólnie dokonaliśmy jego remontu. Pomimo początkowej zgody mąż nie chce przepisać dla dzieci żadnego mieszkania i mówi mi, że nic mi się nie należy, bo on utrzymywał całą rodzinę. Rzeczywiście mąż pracował zawodowo, a ja opiekowałam się dziećmi i tylko czasami podejmowałam się prac dorywczych. Jak będzie wyglądała kwestia podziału majątku wspólnego, czego mogę żądać?

Podział po rozwodzie

Z chwilą zawarcia małżeństwa między małżonkami powstaje z mocy ustawy wspólność majątkowa obejmująca wszelkie przedmioty majątkowe nabyte w czasie trwania wspólności przez oboje małżonków lub przez jednego z nich.
Do majątku wspólnego wchodzą w szczególności pobrane wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków; dochody z majątku wspólnego, jak również z majątku osobistego każdego z małżonków oraz środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonków. Zasadą jest, że oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym, zupełnie bez znaczenia jest to, że mąż więcej zarabiał.
Natomiast do majątku osobistego każdego z małżonków, pomiędzy którymi istnieje ustawowa wspólność majątkowa należą m.in. przedmioty majątkowe nabyte przez tego małżonka przed powstaniem wspólności ustawowej oraz nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę.
Zatem warunkiem przeprowadzenia podziału majątku wspólnego jest ustanie wspólności majątkowej wskutek np. rozwodu małżonków. Wtedy małżonkowie nie mają majątku wspólnego lecz majątki osobiste, w skład których wchodzi także połowa majątku wspólnego. Małżonkowie mogą dokonać podziału dotychczasowego majątku wspólnego w umowie, a w przypadku braku zgody każdy z małżonków może wystąpić do sądu o dokonanie takiego podziału.
W przypadku podziału umownego strony mogą ograniczyć podział tylko do części majątku wspólnego. Przy ustalaniu wartości poszczególnych przedmiotów mogą uwzględnić ich subiektywną wartość, a także mogą dowolnie ustalić, komu przypadną poszczególne przedmioty oraz wysokość i terminy ewentualnych spłat czy dopłat.
Inaczej sprawa wygląda w przypadku podziału sądowego. Podział ten powinien obejmować cały majątek wspólny, a wartość przedmiotów powinna zostać określona według kryteriów obiektywnych tzn. cen rynkowych. W celu dokonania podziału majątku wspólnego małżonkowie powinni określić skład i wartość poszczególnych składników majątku wspólnego oraz sposób podziału. Należy wskazać, że przedmiotem podziału są aktywa wchodzące w skład majątku wspólnego w dacie ustania wspólności, a istniejące w chwili dokonywania podziału.
Gdy małżonkowie obok majątku wspólnego mieli także majątki osobiste, powinni dodatkowo rozliczyć wydatki i nakłady poczynione z majątku osobistego na majątek wspólny lub ze wspólnego na osobisty. Każdy z małżonków może żądać zwrotu wydatków i nakładów, które poczynił ze swojego majątku osobistego na majątek wspólny, przy czym nie można żądać zwrotu wydatków i nakładów zużytych w celu zaspokojenia potrzeb rodziny, chyba że zwiększyły wartość majątku wspólnego w chwili ustania wspólności. W pani przypadku chodzi o nakłady na remont mieszkania, które mąż otrzymał od rodziców.

Numer: 19 (866) 2014   Autor: Adwokat Agnieszka Malczyk oraz Adwokat Anna Pelc