Kilka dni temu zmarła moja żona, z którą od dłuższego czasu już nie utrzymywałem żadnych kontaktów. Rozstaliśmy się zaraz po narodzinach naszego syna, który ma obecnie 10 lat. Nie mieliśmy wprawdzie rozwodu, ponieważ nigdy nie było czasu, aby załatwić formalności, ale każde z nas wiodło oddzielne życie. Po pogrzebie dowiedziałem się, że żona miała bardzo duże długi z powodu niespłaconych kredytów. Jak w takiej sytuacji wygląda sprawa dziedziczenia i co mogę zrobić, aby nie odpowiadać za długi mojej żony?

Niechciany spadek

Z zapytania nie wynika, aby żona zostawiła testament. W takim przypadku mamy do czynienia z dziedziczeniem ustawowym i do spadku powołane są w pierwszej kolejności dzieci spadkodawcy oraz jego małżonek. Dziedziczą oni w częściach równych z tym, że część przypadająca małżonkowi nie może być mniejsza niż jedna czwarta całości spadku. Nie ma więc w tym przypadku żadnego znaczenia, że nie utrzymywali państwo kontaktu ani to, że żyliście już z innymi partnerami. Formalnie stale pozostawaliście małżeństwem aż do chwili śmierci żony.

Gdy jednak nie jest znane zadłużenie majątku żony, może pan i syn odrzucić spadek. Oświadczenie o odrzuceniu spadku spadkobierca może złożyć w ciągu 6 miesięcy od dnia, w którym dowiedział się o tytule swojego powołania. Termin ma charakter zawity tzn. uprawnienie spadkobiercy wygasa wraz z jego upływem i w żadnym przypadku nie może on zostać przywrócony. Osoba, która odrzuciła spadek uznawana jest tak, jakby nie dożyła otwarcia spadku, dlatego udział, który by panu przypadł z ustawy, przypadnie waszemu synowi.

Powinien pan zatem odrzucić spadek także w imieniu małoletniego syna, do czego potrzebna będzie jednak zgoda sądu opiekuńczego. Czynność dokonana bez takiego zezwolenia jest nieważna i nie stanie się ważna, nawet jeśli rodzic po jej dokonaniu uzyska zgodę sądu.

Jeśli wszyscy spadkobiercy ustawowi odrzucą spadek w terminie, nie muszą obawiać się konsekwencji w postaci kierowania pod ich adresem żądań wierzycieli spadkodawcy o zapłatę zaciągniętych zobowiązań. Powstaje jednak problem dla dalszej rodziny spadkodawcy, a więc w szczególności dla żyjących rodziców, rodzeństwa, a także dziadków spadkodawcy oraz dzieci tych dziadków, czyli wujów, ciotek spadkodawcy i ich zstępnych. Wszystkie te osoby, aby zabezpieczyć się przed koniecznością regulowania długów kogoś, z kim w zasadzie nie łączyły ich żadne więzi, muszą także odrzucić spadek. W tym przypadku również należy dochować półrocznego terminu, który biegnie od dnia, kiedy dowiedzieli się oni, że dziedziczą z ustawy po pańskiej zmarłej żonie. Warto zatem porozmawiać z najbliższą rodziną żony i powiedzieć im o sytuacji żony oraz o swoich zamierzeniach.

Numer: 12 (859) 2014   Autor: Adwokat Agnieszka Malczyk oraz Adwokat Anna Pelc