W mińskich szkołach pojawia się coraz więcej klas integracyjnych. Nie oznacza to, że chodzącym do niej uczniom stawia się mniejsze wymagania. To system pedagogiczny, który pozwala osiągnąć dobre wyniki i sukcesy wszystkim dzieciom. O tym, jak funkcjonuje klasa integracyjna i jaka jest rola nauczyciela wspomagającego opowiadają Monika Mazur-Ryś i Anna Luba – nauczycielki klasy integracyjnej w Zespole Szkół Miejskich nr 2 w Mińsku.

Bez taryfy ulgowej

Na czym polega kształcenie integracyjne?
- System ten zakłada pełne uczestnictwo wszystkich dzieci w procesie uczenia się i uspołeczniania. W klasach razem z dziećmi zdrowymi uczą się dzieci z różnymi dysfunkcjami rozwojowymi, o różnych możliwościach intelektualnych, emocjonalnych i ruchowych. Z uczniami o specjalnych potrzebach edukacyjnych pracuje specjalistyczna kadra pedagogiczna. Jedną z takich osób jest nauczyciel wspierający nazywany także pedagogiem specjalnym.

Co robi nauczyciel wspierający?
- Podczas lekcji pracuje z dziećmi, które potrzebują pomocy. Dla nich przygotowuje zadania, ćwiczenia i pomoce dydaktyczne, aby łatwiej zrozumiały przerabianą partię materiału. Zachęca uczniów do pracy, do aktywnego udziału w zajęciach, zapobiega ich bierności. Przede wszystkim stara się stworzyć jak najlepsze warunki do rozwoju dziecka, dając mu możliwość odniesienia sukcesu.

Czyli dla słabszych dzieci nie ma taryfy ulgowej?
- Treści programowe są obowiązkowe dla wszystkich uczniów w klasie. Dzieci niepełnosprawne realizują program szkoły specjalnej lub zmodyfikowany program szkolnictwa powszechnego lub specjalnego. Wszystko zależy od określenia jego potrzeb edukacyjnych wynikających z rodzaju niepełnosprawności. Na tej podstawie konstruuje się program nauczania z uwzględnieniem pomocy pedagoga, psychologa czy logopedy.

Kto rozpoznaje te potrzeby?
- Dzieci zakwalifikowane jako integracyjne muszą mieć orzeczenie wydane przez poradnię psychologiczno-pedagogiczną. A już podczas zajęć to nauczyciel wspierający dokonuje diagnozy pedagogicznej, oceniając możliwości i predyspozycje ucznia. Jego praca z uczniami o specjalnych potrzebach edukacyjnych opiera się przede wszystkim na właściwym ich poznaniu, a co za tym idzie oferowaniu im jak najlepszej pomocy w zdobywaniu przez nich wiedzy.

Dwóch nauczycieli podczas zajęć nie powoduje chaosu?
- Nauczyciel wspierający ściśle współpracuje z nauczycielem kształcenia zintegrowanego lub nauczycielami przedmiotu uczącymi w danej klasie integracyjnej. Wcześniej wspólnie ustalane są cele i zakres pomocy uczniom, aby mógł on na każdej lekcji efektywnie ich pracę. Pełni rolę „dyskretnego” doradcy w taki sposób, aby nie zaburzać toku lekcji i wspierać pracę potrzebujących tego uczniów.

A jeżeli pomocy potrzebuje inny uczeń?
- Nauczyciel wspierający wspiera każdego ucznia, który tego potrzebuje. Uczeń wolniej pracujący może liczyć na podział materiału na mniejsze partie, a ten bardziej zdolny - na dodatkowe zadania podczas zajęć lub teksty do opracowywania.

Co daje kształcenie integracyjne?
- Integracja w szkole daje dzieciom niepełnosprawnym szansę na kontakt z rówieśnikami oraz współdziałanie w społeczności klasowej i szkolnej. Pobudza wiarę w ich własne możliwości, motywuje do przezwyciężania trudności, umożliwia rozszerzenie wiedzy i zainteresowań. Pozostałym dzieciom integracja daje szansę niesienia pomocy słabszym, uczy wrażliwości na drugiego człowieka, daje bagaż doświadczeń związanych z kontaktem ze „sprawnymi inaczej”.

Ale dzieci niepełnosprawne potrzebują chyba dodatkowy zajęć?
- Tak. Uczniowie o specjalnych potrzebach edukacyjnych uczestniczą dodatkowo w zajęciach rewalidacyjnych, podczas których doskonalą analizę i syntezę wzrokowo słuchową, ćwiczą logiczne myślenie, pamięć, spostrzegawczość, uwagę. Biorą udział w treningach relaksacyjnych, grach i zabawach dydaktycznych. To daje możliwość wyrównywania ewentualnych braków. Dla uczniów niepełnosprawnych są dodatkowo prowadzone zajęcia rehabilitacyjne, które mają podnieść ich sprawność fizyczną i manualną.

Praca takiego nauczyciela musi być wymagająca…
- Taka praca jest trudna. Wymaga dużego zaangażowania, cierpliwości, empatii i ciągłego kształcenia się. Daje jednak wiele satysfakcji. Uśmiech i zadowolenie dziecka pokrzywdzonego przez los jest dla nauczyciela największą nagrodą.

Numer: 49 (844) 2013   Autor: Rozmawiała Justyna Kowalczyk