Romantyczne zawołanie, by mierzyć siły na zamiary ma się nijak do obchodów 600 rocznicy powstania parafii w XV-wiecznym Mensku. Trudno też porównać heroiczny trud ówczesnych mieszkańców do starań obecnych władz, które w tych szczególnych dniach urządziły fetę  ku czci Himilsbacha. Parafianom musiała wystarczyć biskupia wizytacja,  koncert wojskowej orkiestry, piosenki Małego Stasia i popas gastronomiczny w przykościelnym ogrodzie. Tylko tyle za sześć wieków duchowej opieki...

 

Za wieki opieki

Historia kościoła pod wezwaniem Narodzenia Najświętszej Maryi Panny sięga początków XV wieku, kiedy to rycerz Jan z Gościańczyc herbu Prus III podjął zabiegi założenia miasteczka i parafii. Nie było to łatwe, bo akt erekcyjny zobowiązywał fundatora do wzniesienia kościoła i plebanii i wiązał się z dodatkowym nadaniem dziesięcin.

Kościół parafialny został wzniesiony w tym samym miejscu, w którym znajduje się dzisiaj. Niewielkie wzniesienie terenu jakby zachęcało do jego zbudowania. Przy kościele zaczął się kształtować cmentarz miejski. Świątynia drewniana została w XVI wieku rozebrana i ponownie wzniesiona z cegły palonej przez potomków Jana z Gościańczyc, którzy nosili już  przydomek Mińscy.

Na uposażenie kościoła składały się wsie Targówka, Kędzierak, Mistów i Mensko. Najhojniejsza była Anna Mińska, która w 1557 roku ufundowała szpital i kościółek Świętego Ducha. W tym czasie miński gotyk był jedną z najznakomitszych świątyń Mazowsza i miał w swym wnętrzu wiele dzieł sztuki jak np. obraz Madonny przywieziony z Italii przez Stanisława Mińskiego.

Obecny cmentarz powstał na grobach powstańców listopadowych, którzy bronili doszczętnie później zburzonego pałacu Mińskich.

W połowie XIX wieku staraniem i środkami hr. Jezierskiego przebudowano fasadę kościoła ze stylu gotyckiego na klasycystyczny, a dzisiejszą formę uzyskał w latach 1908-1911, kiedy to według projektu Józefa Dziekońskiego zostały dobudowane boczne nawy, nowa zakrystia,  kaplica  i charakterystyczne wieże.

W czasie okupacji parafianie nie dopuścili do przetopienia dzwonów, pod koniec lat 70 wykonano w kościele centralne ogrzewanie, całe wnętrze świątyni wraz z ołtarzami zostało odnowione w kolorach bieli, ugru i złota, w 1995 roku dach pokrył się blachą miedzianą, a elewację oświetlono. Przed rocznicą 600-lecia postał nowy mur, ale nie wróciła utracona zabytkowa Droga Krzyżowa. Tragiczny los ominął obraz św. Antoniego Padewskiego w lewym bocznym ołtarzu, który stał się obrazem ruchomym, mogącym być zamienianym na obraz Jezu, ufam Tobie. Szczególną czcią wśród wiernych cieszy się wizerunek Matki Boskiej Anielskiej zwany też Matką Boską Mińską lub Panią Hallera. Jak głosi ustna tradycja, do twarzy Matki Boskiej pozowała malarzowi, na jego prośbę, piękna mińszczanka, Janina z Hirszenfeldów Krycka.

To właśnie przed tą Madonną, 17 sierpnia 1920 roku, razem z nuncjuszem apostolskim Achillesem Ratti (późniejszym Piusem XI) modlił się generał Haller, a w mrokach okupacji żołnierze AK i NOW.

Tyle pięknej historii, a obchody rocznicowe słabe, by nie powiedzieć wstydliwe. Oczywiście, był z kanoniczną wizytacją bp Kamiński, było kilka  eucharystii z udziałem pasterza DW-P, a nawet msza dziękczynna w intencji parafian i wiernych dobrodziejów, a zwłaszcza fundatorów stacji nowej Drogi Krzyżowej. Był nawet  piknik rodzinny z gastronomią i wspólnym śpiewaniem piosenek o Mińsku Mazowieckim razem ze Stasiową kapelą. A już tylko koneserzy widowisk muzycznych mogli podziwiać występ orkiestry wojskowej. Co ciekawe z patronatem politycznym Kocowej, Milewskiego i Miąski, którzy także postarali się o wizualizację historyczną ustawioną przed frontem świątyni.

Jedynym wkładem władz miasta był ryngraf z Matką Bożą  i jubileuszowym napisem dziękczynnym. To nic wobec milionów wydanych na 600-lecie narodzin miasta...

 

J. Zbigniew Piątkowski

 

REPORTAŻ TV

Numer: 37 /1300/ 2022   Autor: J. Zbigniew Piątkowski