Mamy wyniki tegorocznego sprawdzianu ósmoklasistów. Są tak dziwne, że aż porażające. I to nie tylko na wsi. Dość wskazać, że różnica 40 procent między najlepszymi i najsłabszymi szkołami jest przepaścią edukacyjną. Średnie wyniki prymusów też nie zachwycają, więc trzeba zapytać – czyja to jest wina...

Mozoły szkoły

Egzamin ósmoklasisty jest egzaminem obowiązkowym, co oznacza, że każdy uczeń musi do niego przystąpić, aby ukończyć szkołę. Przystąpiło do niego w całym kraju ok. pół miliona uczniów, na Mazowszu – prawie 74 tysięcy, a w powiecie mińskim ponad 2,5 tysiąca.

Co pokazują wyniki tegorocznego egzaminu?  W skali kraju uczniowie dobrze poradzili sobie z zadaniem z języka polskiego, które sprawdzało umiejętność odbioru tekstu kultury, w szczególności wyszukiwania w tekście informacji wyrażonych wprost i pośrednio. Z matematyki uczniowie wykazali się umiejętnością wykonywania prostych rachunków pamięciowych na liczbach całkowitych, a angielski najlepiej znają ze słuchu.

Egzamin wskazał również umiejętności, które ósmoklasiści opanowali słabiej. Z języka polskiego trudność sprawiło zadanie z zakresu kształcenia językowego sprawdzające umiejętność poprawnego używania znaków interpunkcyjnych. Z matematyki trudne okazało się zadanie zamknięte, którego rozwiązanie wymagało umiejętności prawidłowej interpretacji zapisu wyrażenia algebraicznego. W przypadku języka angielskiego najtrudniejsze dla ósmoklasistów było zadanie otwarte sprawdzające znajomość środków językowych.

W sumie każdy z uczniów mógł zdobyć 125 punków, ale – co ciekawe – każdy przedmiot punktował inaczej. I tak za język polski było maksimum 45 punktów, za matematykę tylko 25 i aż 55 oczek za język obcy. Komisja przeliczyła punkty na procenty i w ten sposób wyszło, że każdy procent mieścił w sobie 1,25 punktu.

Średnie wyniki szkół w gminach powiatu mińskiego oscylowały od 41 do 83 procent, a to oznacza, że średnia sprawdzianu w danej szkole wynosiła od 51,25 do 103,75 pkt. To oczywiście szalona różnica, wręcz edukacyjna przepaść, więc trzeba dokładnej analizy, by zrozumieć czynniki warunkujące poziom nauczania. Czy zależy on od liczebności uczniów, położenia szkoły, czy też pracy nauczycieli... Analiza rankingu według liczby ósmoklasistów wykazuje, że  najlepsze wyniki – średnio 68 % – uzyskiwali uczniowie szkolnych molochów, czyli pięciu szkół w powiecie, które mają powyżej stu absolwentów.  A najgorsze wyniki – średnia 58 % – są w szkołach mających od 10 do 20 najstarszych uczniów. Co ciekawe, zarówno mikroszkoły jak i te z liczbą do 50 jak i 100 absolwentów miały średnią równa 62 %. Oznacza to że są słabsze od  średniej powiatowej wynoszącej 65 %. Wśród najlepszych szkół ogółem są dwie średnie z Mińska, olbrzym z Halinowa, malutki Drop, spora Marianka, i aż cztery z Sulejówka.  Na końcu zaś  Grodzisk, Wiśniew i Sarogród ze średnią poniżej 50 procent. 

W zestawieniach mazowiecka komisja podaje wyniki oddzielnie w szkołach miejskich i wiejskich, które przecież podlegają jednemu samorządowi. To kuriozum występujące  w gminie Cegłów, Halinów i Mrozy wskazuje, jakiej degradacji ulegają wiejskie placówki.  Dlatego też prócz wskazań OKE  mamy ranking gmin właściwy, czyli według ich jurysdykcji.

Interesujące, że i w tym roku wygrał Halinów przed Mińskiem i Sulejówkiem ze średnimi od 69 do 67 procent. Gminne średniaki / vide wyniki gmin/ mają od 65 do 60 procent, a najsłabsze Mrozy i ostatni w rankingu Cegłów tylko 56 i 52 procent, co oznacza, że uczniowie znali niewiele ponad połowę testowej wiedzy. Warto porównać poziom szkół miejskich i wiejskich w tych gminach. Dzieli je co najmniej 7-10 procent, czyli  różnica poza normą przyzwoitości.

Czyja to jest wina? Na pewno samorządu, który nie potrafi równomiernie finansować swoich szkół. Winny jest także niż demograficzny i oczywiście jakość pracy nauczycieli, którzy – wbrew pozorom powinni lepiej się starać w mniejszych, wiejskich klasach.        

J. Zbigniew Piątkowski

Numer: 29 /1292/ 2022   Autor: J. Zbigniew Piątkowski