Niedawno wpadła mi w ręce ulotka rozdawana w Muzeum Ziemi Mińskiej o mniejszościach etnicznych, narodowych i
religijnych w powiecie mińskim. Jak poinformowali mnie pracownicy muzeum, prawdopodobnie wyszła ona spod pióra samego
dyrektora Celeja. Po zapoznaniu się z nią doszłam do wniosku, że z takim dyletanctwem autora spotkałam się po raz pierwszy
w życiu, mimo mych leciwych lat – napisała do nas nasza stała czytelniczka, prosząc o nazywanie jej babcią Julią.

Celejowe multi-bzdurki

Przede wszystkim tytuł ulotki nie pasuje do jej treści, w której wszystkie dane liczbowe dotyczą tylko miasta Mińsk Mazowiecki a nie powiatu mińskiego. Celej bowiem pisze, że to Mińsk Mazowiecki jest miastem zamieszkiwanym przez około 39 tysięcy mieszkańców. Wśród nich znajdziemy wiele osób o odmiennym wyglądzie, zachowaniu czy wierze, stąd wiadomo, że Mińsk jest miastem wielu kultur i grup etnicznych. Jak się okazuje, zawsze tak było, a pewne szczegółowe dane zachowały się do dziś.

– Jest to oczywiście sklecona byle jak i nie poparta żadnymi dowodami bzdura, bo nawet gdyby tak obecnie było, to przecież nie od zawsze – denerwuje się babcia Julia. Bo czy w osadzie Mensko w XIV wieku, a następnie w powstałym z niej mieście w XV, XVI i XVII wieku mogła istnieć wielokulturowość, co usiłuje nam wbić do głów nowy Tacyt historii Mińska.

Celej podaje, że najbardziej zaznaczającą się mniejszością narodową pod koniec XIX wieku byli Żydzi, którzy stanowili ponad 80% całej ludności Mińska. Babcia Julia pyta więc, czy czterech na pięciu mieszkańców Mińska to mniejszość? Ponadto ten udział jest wzięty z sufitu, bo wiarogodne źródła* podają, że tylko w 1857, 1861 i 1897 roku liczba Żydów w naszym mieście przekraczała nieznacznie 50%.

Dalej pisze, że kolejne zmiany w strukturze mieszkańców Mińska spowodowała I wojna światowa. Po niej w Mińsku mieszkało 7450 Polaków, 12 Niemców, 2019 Żydów, 27 Rosjan, 8 Rusinów, 1 Rumun i 1 Łotysz. Zsumowanie tych danych daje nam sumę 10 508 mieszkańców miasta. Są to dane nieścisłe, bo w 1919 roku ogólna liczba ludności miasta wynosiła ok.13 tysięcy w tym 4950 Żydów, czyli 38,2%.

Tych nieścisłości jest więcej, a szczególną ciekawostką tej nieszczęsnej ulotki jest stosunek 7908 mariawitów do 7223 katolików w 1935 roku. Jest to kompletna bzdura, bo przecież gdyby tak było, ci pierwsi prawdopodobnie przejęliby bez przeszkód istniejący w mieście kościół Narodzenia NMP, a nie budowali nową świątynię.

A co dzisiaj? Mińsk Mazowiecki nie jest obecnie miastem wielu kultur, narodów i grup etnicznych. Ten mały procent obcokrajowców, którzy obecnie wśród nas zamieszkują (około 3-4%) nie ma żadnego wpływu na to, aby mówić o jego wielokulturowości. Ponadto odmienny wygląd człowieka wcale nie świadczy o jego innej przynależności etnicznej. Czyżby pan Celej chciał ubrać wszystkich mińszczan w jednakowe ubranka jak Mao wystroił Chińczyków?

– Uważam, że ta ulotka nie przynosi chluby naszemu miastu, a na pewno nie promuje nas z powodu zawartej w niej wyłącznie bałamutnej statystyki. A do tego Celej wydał ją także po... angielsku – kończy wywód babcia Julia, dedykując Celejowi stare rzymskie powiedzenie Orandum est, ut sit mens sana in corpore sano**. Niech sam je sobie przemyśli...

* Ludność żydowska w Polsce w wiekach XIX i XX Bohdan Wasiutyński, 1930 r., Mniejszości narodowe i religijne w Mińsku Mazowieckim /do 1939 roku/ Lila Kłos, 2006 r., Mińsk Mazowiecki z dziejów społeczności żydowskiej Beata Gładyś, 2008 r.

** Trzeba się modlić, by w zdrowym ciele był zdrowy umysł.

Numer: 30 (825) 2013   Autor: J. Zbigniew Piątkowski