Mowa jest aktem w procesie porozumiewania się językowego, w którym dzięki obopólnej znajomości tego samego języka osoba mówiąca przekazuje informacje, a słuchająca je odbiera ze stanowiska społecznego. Rozwój mowy małego dziecka odbywa się etapami, które mają swój charakterystyczny czas. Niemowlę powinno dać znać o swojej chęci do życia krzykiem, który jest ćwiczeniem aparatu głosowego. Słownik dziecka bogaci się w końcu drugiego roku życia, obejmując około 200-300 słów. Trzyletnie dziecko powinno znać 1200 do 1500 słów, a w wieku przedszkolnym nawet 4000 słów – dowodzi Adrianna Lipiak, logopeda SP-138 w Warszawie…

Dziecko z opóźnionym rozwojem mowy

Dziecko w okresie 0-1 roku komunikuje się z dorosłymi za pomocą krzyku, głuży, gaworzy, wymawia pierwsze słowa. Następnie w okresie 1-2 roku wymawia prawie wszystkie samogłoski i większość spółgłosek. W wieku 3 lat mówi wszystkie samogłoski i spółgłoski: p, pi, b, bi, m, mi, n, ni, f, fi, w, wi, t, d, n, l, li, ś, ź, ć, dź, j, k, ki, g, gi, ch. Dziecko czteroletnie wymawia głoski s, z, c, dz. Pięciolatek artykułuje głoski sz, ż, cz, dż. Sześciolatek umie mówić r. Siedmiolatek ma utrwaloną poprawną wymowę wszystkich głosek oraz opanowaną technikę mówienia.
Wraz z rozwojem słownictwa dziecko przyswaja sobie różne pojęcia, rozwija się u niego myślenie słowne. Pojawiają się elementarne formy słowno-logicznego rozumowania.
Warunkiem dojścia do takiego stopnia opanowania języka jest kontakt z mówiącymi ludźmi. W czasie rozwoju dziecko opanowuje za pośrednictwem dorosłych różne znaczenia słów.

O poważnym stopniu opóźnionego rozwoju mowy dziecka mówimy, gdy opóźnienie mowy przekracza sześć miesięcy. Roczne dziecko jest na poziomie dziecka półrocznego (dziecko jedynie gaworzy). Dwuletni maluch jest na poziomie mowy dziecka rocznego (wymawia kilka słów). Trzylatek jest na poziomie mowy dziecka 1,5-rocznego (tworzy jedynie równoważniki zdań, a słownictwo jest na poziomie dziecka 1,5-rocznego). Czterolatek jest na poziomie mowy dziecka 2-letniego (formułuje zdania proste, słownictwo czynne jest na poziomie dziecka 2-letniego, tj. około 300 słów). Pięciolatek jest na poziomie mowy dziecka 2,5-letniego (formułuje nadal zdania proste, słownictwo na poziomie dziecka w wieku 2,5 roku). Sześciolatek jest na poziomie dziecka 3-letniego (pojawiają się zdania złożone, wymawia ono 1000-1500 słów). Natomiast siedmiolatek jest na poziomie mowy dziecka 3,5 letniego.

Adrianna Lipiak
– logopeda SP-138 w Warszawie

Numer: 17/18 (1229/1230) 2021