Z romantycznej spuścizny rosyjskiej kultury wypadałoby polecić balety Piotra Czajkowskiego o śpiącej królewnie, dziadku do orzechów i jeziorze łabędzim. Kompozytor ten miał bardzo tragiczne życie. Z powodu nieszczęśliwej miłości popełnił samobójstwo. Pozostawił po sobie piękne utwory fortepianowe – koncert fortepianowy b-moll, cykl o porach roku, skrzypcowy koncert i symfonie. Są to utwory wyłącznie na orkiestrę, spośród których symfonia h-moll zwana patetyczną, jest najbardziej przejmująca…  

Rusmantyści

Twórczość Czajkowskiego jest przeznaczona dla wybitnych wykonawców. Dla uczczenia jego pamięci organizowane były w Moskwie konkursy jego imienia, które zawierały bardzo trudny program. Przyjeżdżali na nie młodzi artyści z całego świata. Kto został zwycięzcą tego konkursu, miał otwartą drogę na świat muzyczny.

O innej stylistyce są obrazki z wystawy Modesta Musorgskiego. Zawiązał on wraz z czterema innymi rosyjskimi kompozytorami tzw. Potężną Gromadkę, której celem było odnowienie muzyki przeciwnej romantyzmowi. Są one zilustrowaniem wystawy plastycznej Hartmanna. Zinstrumentowane przez Rimskiego- Korsakowa zdobyły cały świat.

Aleksander Skriabin – XX-wieczny kompozytor rosyjski znany był z tego, że widział muzyczne brzmienia w barwach. Najczęściej grywana jest jego Etiuda b-moll na fortepian i sonaty. Obok niego występuje Sergiusz Rachmaninow, którego etiudy na fortepian są bardzo dramatyczne (szczególnie etiuda cis-moll), a koncerty fortepianowe d-moll, c-moll należą do najtrudniejszych utworów literatury muzycznej.

No i Sergiusz Prokofiew wywodzący się z XX w. napisał w nowym języku muzycznym wizje ulotne na fortepian i interesujący balet o Romeo i Julii oparty na sztuce Williama Shakespeare. Te wszystkie dzieła są utrwalone na CD w różnych wykonaniach. Polecam płytę CD z udziałem światowej klasy pianisty Światosława Richtera, który przed laty występował w Filharmonii Narodowej w Warszawie.

Corocznie przyjeżdża do Warszawy balet rosyjski z Moskwy, który prezentuje w Operze Narodowej spektakle złożone z dzieł Piotra Czajkowskiego. Obok niego jesienią można usłyszeć męski chór Aleksandrowa, który prezentuje barwną twórczość ludową Rosji. Muzyka rosyjska jest kultywowana na terenie całego kraju i eksportowana na Zachód. Jedną z ciekawszych kompozytorek drugiej połowy XX w. jest Gubajdulina. Napisała ona m.in. utwór na zespół kameralny Descensjo (o zejściu) wydany w Paryżu. Uwzględniła w nim m.in. klawesyn, którego delikatne brzmienie znamionowało tzw. czasy apollińskie, których nadejście przewidział wybitny filozof niemiecki Friedrich Nietzsche.

Numer: 48 (1104) 2018   Autor: Justyna Hampel