Pomysłodawcą i organizatorem konkursu o cichych bohaterach jest mińskie gimnazjum gen. Andersa, które od 5 lat proponuje uczniom szkół mińskich zainteresowanie się bohaterami z czasów II wojny światowej i historią własnego regionu, co buduje tożsamość lokalną i narodową. Tak wzniosłym celom towarzyszą coraz bardziej zaciekawiające młodzież konkursowe zadania i widowiskowe finały z udziałem kombatantów. Tegoroczny pokazywał miejsca, które omijamy...

Trudy pamięci

Pierwszą część wtorkowego dnia zwycięstwa, 8 maja poświecili zakończeniu II wojny światowej, gromadząc się przy cmentarnych kwaterach żołnierzy.
W sali sportowej mińskiego gimnazjum Hallera czekały na gości całkiem inne atrakcje. Prowadząca akademię Hanna Wielgołaska przypomniała, że konkurs o cichych bohaterach adresowano do uczniów szkół podstawowych i gimnazjalnych, a bohaterami prac byli dotychczas ludzie, przedmioty, wydarzenia i miejsca. Tak więc kolejne edycje zmagań to cisi bohaterowie rodzin, pamiątki wojenne, rówieśnicy z lat 1939-45 i tegoroczne miejsca, które były niemymi świadkami patriotycznych wydarzeń okresu II wojny światowej, a dziś są zapomniane.
Początkowo gromadzili chętnych tylko z terenu miasta, potem gminy, a obecnie w zmaganiach uczestniczą również przedstawiciele placówek zrzeszonych w Stowarzyszeniu Szkół i Organizacji Monte Cassino, do którego należy GM-1. W sumie 48 uczniów pod opieką 15 nauczycieli przygotowało do konkursu 42 prace w trzech kategoriach: fotografia, prezentacja multimedialna lub film oraz literatura podzielona na prozę i wiersz.
Nie zabrakło patronów i darczyńców, a wśród nich był minister Jan Ciechanowski z Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych w Warszawie oraz Tomasz Górny – szef Powiatowej Rady ds. Kombatantów w Mińsku.
Było i jury, w skład którego weszły nauczycielki GM-1 – Bożena Polkowska, Magdalena Dąbrowa i Hanna Wielgołaska wspierane przez Tomasza Górnego, Marka Łodygę i Zbigniewa Piątkowskiego w dwóch rolach – poety oceniającego wiersze i naczelnego tygodnika „Co słychać?”, patrona medialnego tegorocznej edycji.
Prace fotografów można było obejrzeć na wystawie i ekranie, a zwycięskie zdjęcia zrobiły Joanna Duszyńska i Karina Sobotka z GM-1, które upamiętniły kirkut jako świadectwo istnienia lokalnej gminy żydowskiej w Mińsku. Fotograficzne srebro przypadło Kamili Gryz i Magdalenie Płusie za GM-1, czyli okupacyjny niemiecki urząd pracy, a brąz - Marcie Raubo i Magdalenie Trąbińskiej za pomnik upamiętniający miejsce brawurowego ataku na strażników kolei. Wyróżniono Jakuba Woźnicę za szkołę w Pustelniku, która na swym poddaszu kryła zakład rusznikarski, gdzie reperowano broń żołnierzom AK, i Joannę Wróblewską za gmach obecnej szkoły salezjanów.
W prozie niekwestionowane pierwsze miejsce zajęła Natalia Wysocka z SP-2 za opowiadanie „Szkoła w Latowiczu”. Za nią „Nasza ziemianka” – Kamili Koseskiej i opowiadanie Marzeny Wójcik z SP w Kętach w Małopolsce. Wśród gimnazjalistów wygrała „Domem mojej przyjaciółki Sławki. Okrzei 8” Aneta Kuć z GM w Starej Niedziałce, Angelika Przyborowska z GM-2, pisała o pałacu Dernałowiczów, a trzecia Patrycja Klimkowska uważa w tytule, że nie na co dzień napada się na niemiecki urząd pracy.
Uczniom niełatwo jest pisać poezję historyczną, więc i wiersze trzeba było postawić w jednym rzędzie. Wyróżniono więc – bez przyznania miejsc – Dominikę Gut z SP-2, Zofię Maguzę z SP-5, Michała Duszczyka z SP-5, Oliwię Lulko z GiLO i Agnieszkę Abramowską z GM-2. Oczywiście z nadzieją, że za rok liryki będą bardziej poetyckie, a mniej patetyczne.
Agnieszka Biaduń z GM w Starej Niedziałce za „Okrzei 8”, Paulina Gago, Karolina Księżopolska z GiLO za Fabrykę Rudzkiego i Jakub Woźnica z GM-1 za strzelnicę żołnierzy AK w lasach Dębego Wielkiego Wielkiego – to najlepsi opowiadacze multimedialni. Z podstawówek dołączyła do nich Jagoda Klimek z SP-5, za zamach na szefa gestapo oraz Agnieszka Brzozowska za „Kopernika”. I w tej kategorii jury było jednogłośne, a urzekła komisję etiuda filmowa o dzwonach Mai Kostrzewskiej z Dąbrówki.
– Nie byłoby tego konkursu, gdyby nie nauczyciele, którym chce się robić coś więcej niż 45 minut lekcji – chwaliła Hanna Wielgołaska, wywołując na środek Alinę Kulmę, Iwonę Matejczuk, Beatę Araźną i Arkadiusza Pomiernego z SP-2, Lillę Kłos z GM-2, Jolantę Wilczewską z SP-5, Małgorzatę Domeradzką z SP-6, Małgorzatę Kiełczykowską z GiLO, Jolantę Jackiewicz-Szubę, Alicję Grabek i Karolinę Kaczyńska ze szkól pozamińskich.
Uroczystym momentem programu było wręczenie listów gratulacyjnych od ministra Czesława Mroczka trzem działaczom środowisk kombatanckich – Michałowi Wasilewskiemu, Marianowi Kroszczyńskiemu i Jerzemu Kowalskiemu. W całość wplotły się pieśni szkolnego zespołu i niezwykła atmosfera z poczęstunkiem.

Numer: 2012 20   Autor: J. Zbigniew Piątkowski