Mińscy fani historii nie zasypiają gruszek w dziejowym popiele. Obok testu z wiedzy o Mińsku Mazowieckim zajmowali się rocznicą mińskiego przedwojennego antyjudaizmu, gimnazjalnym konkursem historycznym oraz wystawili mińskie archiwalia

Fantaści historii

Na początku czerwca minęło 75 lat od początku wystąpień antyżydowskich, mających miejsce na terenie Mińska. Rozruchy były efektem zastrzelenia przez Judkę Chaskielewicza wachmistrza Jana Bujaka, żołnierza 7. Pułku Ułanów Lubelskich, którzy tutaj stacjonowali w okresie międzywojennym.
– Bardzo dobry pomysł na odświeżenie sobie wiadomości dotyczących tego zagadnienia stanowił środowy wykład dr Jolanty Żyndul, która rzeczowo przedstawiła przyczyny, przebieg i skutki zajść. Zdaniem prelegentki do ich wybuchu przyczyniło się kilka czynników: śmierć Marszałka Józefa Piłsudskiego, ograniczanie rytualnego uboju zwierząt i duże bezrobocie – komentuje Tomasz Adamczak, prezes TPMM.
Intrygującym fragmentem spotkania było również dociekanie dalszych losów Judki Chaskielewicza. Po zabójstwie został on osądzony i osadzony w więzieniu. Przebywał w nim do 1 września 1939 roku, czyli do pierwszego dnia ataku wojsk niemieckich na Polskę. Prawdopodobnie został wówczas wypuszczony na wolność i tutaj trop się urywa. Nie wiadomo więc, czy trafił on do polskiego wojska i wraz z nim się wycofał na wschodnie tereny II RP, dzięki czemu mógł później zostać wcielony do armii generała Władysława Andersa i zginąć w bitwie pod Monte Cassino. Ale jest tam grób żołnierza Chaskielewicza, tylko nikt nie jest pewny czy pochowany tam mieszkaniec Kałuszyna jest zabójcą wachmistrza Bujaka. Być może dr Żyndul w rozwiązaniu tej zagadki pomoże wnuk zastrzelonego ułana, obecny w czasie spotkania.
TPMM stawia wciąż na młodzież. Właśnie trzyosobowa reprezentacja GM-2 okazała się być bezkonkurencyjna w drugim i ostatnim zarazem etapie gimnazjalnego konkursu historycznego z dziejów Mińska Mazowieckiego. Paulina Nawrot, Monika Zagórska i Miłosz Dzienio zdecydowanie zdystansowali rywali zdobywając większość punktów. Drugie miejsce w historycznej rywalizacji zajęli przedstawiciele GM-1 tj. Igor Jackiewicz, Dominika Cholewińska, Martyna Bakuła, zaś trzecie Olga Majchrzak, Katarzyna Kołodziejczyk i Bartosz Bogusz z GM-3. Opiekunami powyższych drużyn były Lilla Kłos, Małgorzata Roguska i Joanna Cygan.
Finał polegał na rozwiązaniu pisemnego testu oraz ustnej sesji pytań i odpowiedzi, a poprawność wykonywanych zadań oceniało jury złożone z Tomasza Adamczaka, Marioli Kruszewskiej i Piotra Wojdygi.
Premiera wystawy „Mińskie archiwalia”, miała miejsce w poniedziałek 20 czerwca w siedzibie Muzeum Ziemi Mińskiej. W czasie wernisażu można było po raz pierwszy obejrzeć fachowo przygotowane reprodukcje dokumentów z życia miasta oraz interesujących fotografii pochodzących z lat 30 i 40 ubiegłego wieku. W przeważającej większości zbiory te zostały po raz pierwszy zaprezentowane szerokiej publiczności. Dotychczas możliwość obcowania z nimi miały osoby odwiedzające archiwa znajdujące się w Warszawie, Milanówku, Otwocku i Siedlcach oraz stronę internetową NAC.
Co ciekawe, wystawa przygotowana przez TPMM ma unikalny charakter, bo będzie ją można bowiem oglądać od wtorku do piątku, godz. 10.00 – 17.00 aż do 24 lipca, a w różnych punktach miasta do końca września. Specjalne podziękowania za wkład w jej powstanie należą się Alicji Gontarek i Damianowi Sitkiewiczowi, którzy dokonali żmudnej kwerendy archiwalnej i zaprojektowali układ antyram oraz Joannie Wilczak za zaproszenia i plakaty.

Numer: 2011 26   Autor: J. Zbigniew Piątkowski