Pod koniec marca 1831 roku, zgodnie z planem operacyjnym opracowanym przez generała Ignacego Prądzyńskiego, wojska polskie przeszły do ataku decydując się na ofensywę przeciwko moskalom w kierunku Siedlec. W Wielki Czwartek 31 marca 1831 roku doszło do krwawej bitwy w rejonie Dębego Wielkiego. Brawurowy atak żandarmerii ppłk. Franciszka Sznajdego zmusił moskali do cofnięcia się. W niedzielę 27 marca br. obchodzona była 180. rocznica tej bitwy

Chwały żandarmów

Uroczystość rozpoczęła się Mszą świętą koncelebrowaną w kościele pw. św. Piotra i Pawła pod przewodnictwem proboszcza parafii ks. Jerzego Mackiewicza. Okolicznościową homilię wygłosił kapelan z Kurii Polowej WP ks. Maciej. Modlono się za poległych i zmarłych żołnierzy Powstania Listopadowego.
Zaciągnięto posterunki honorowe przy wszystkich miejscach pamięci powstańczej. Główne uroczystości ku czci bohaterów bitwy pod Dębem Wielkim miały miejsce przed pomnikiem ppłk. F. Sznajdego. Całość rozpoczęła się od przyjęcia raportu przez komendanta głównego Żandarmerii Wojskowej gen. bryg. Mirosława Rozmusa od dowódcy warty, zrobienia przeglądu pododdziałów i powitania żandarmów. Wciągnięto flagę na maszt, odbył się apel poległych, a następnie kompania honorowa oddała trzykrotną salwę karabinową.
Przy okazji Stowarzyszenie „Żandarm” z prezesem płk. Januszem Skośkiewiczem na czele przyznała szereg wyróżnień dla zasłużonych osób i instytucji. Na uwagę zasługuje ryngraf pamiątkowy i dyplom członka wspierającego przyznany gminie Dębe Wielkie, a który otrzymał wójt Krzysztof Kalinowski.
Gdy delegacje złożyły pod pomnikiem wiązanki kwiatów, m.in. od: żandarmerii, władz samorządowych, posłów, starosty mińskiego i szkół, trzykrotny wystrzał z armaty prochowej był sygnałem do defilady kompanii honorowych żandarmerii na czele z orkiestrą wojskową z Siedlec pod batutą Leszka Zalewskiego.
W budynku szkoły podstawowej uczniowie Gimnazjum im. Bohaterów Powstania Listopadowego zaprezentowali bogaty program artystyczny, na który złożyły się deklamacje wierszy oraz pieśni wojenne i powstańcze. Na wyróżnienie zasługuje uczeń klasy IIIb Piotr Skolimowski za znakomite wykonanie pieśni „Przyszła matka...”. Młodzież do występów przygotowała Beata Piraszewska, chórem szkolnym pokierowała Justyna Kowynia-Rymanowska, scenografia była dziełem Barbary Czabańskiej i Sylwii Szymczak, natomiast w rolę narratora wcielił się znakomicie Mateusz Proczek.
Swoje uznanie za dobre wykonanie programu artystycznego wyraził wójt Kalinowski, dziękując dyrektorce gimnazjum Jolancie Kościuch, uczniom i nauczycielom.
W pobliskim budynku gimnazjum Olga Laskowska przygotowała wystawę umundurowania i ekwipunku wojskowego z okresu Królestwa Kongresowego. Prezentacją multimedialną zajęła się Małgorzata Bedzyńska. Także w tym budynku chętni mogli poczęstować się smaczną grochówką wojskową. Na dziedzińcu szkolnym żandarmeria wystawiła sprzęt i wyposażenie wojskowe. Uwagę zwracały wozy bojowe lekkiego typu.
Trzeba stwierdzić, że zarówno władze samorządowe gminy jak i komendantura żandarmerii oraz nauczyciele i uczniowie stanęli na wysokości zadania i 180. rocznica bitwy pod Dębem Wielkim wypadła znakomicie. Tegoroczne obchody sfinansowane zostały z dotacji Ministerstwa Obrony Narodowej.

Numer: 2011 14   Autor: Franciszek Zwierzyński