Sztuka współczesna wyszła poza standardowe ramy i pozwoliła artystom na zastosowanie wszelki dostępnych środków wyrazu. Można się o tym przekonać oglądając prace umieszczone w warszawskiej galerii Studio, z którą miński MDK nawiązał współpracę. Teraz mińscy wielbiciele sztuki współczesnej mają szansę nacieszyć oczy, bo do 17 marca galeria MDK gościć będzie wystawę „Studio – źródła i stan obecny”

Artyzm interaktywny

Zaczęło się nietypowo, bo gości witano już w holu, a atmosfera tajemniczości towarzyszyła każdemu od samych drzwi. Dopiero kuratorka galerii MDK Joanna Wilczak i kurator Studia Krzysztof Żwirblis wyjaśnili zebranym, że będzie to wystawa inna niż wszystkie. Taka, która wymaga twórczego udziału widza.
Pierwsza część została przez autorów nazwana „źródłami”, a to dlatego, że mówi wiele o źródłach ich inspiracji i o początkach pracy galerii Studio. Powstała w 1972 roku z inicjatywy prof. Józefa Szajny, a jej głównym celem było łączenie sztuki z teatrem. Od samego początku swojego działania uwzględniała wszystkie formy twórczości, także muzykę współczesną i poszukujący teatr. To w jej murach dochodziło do pierwszych prezentacji performances i sztuki mediów. Teraz udostępnia zdjęcia dokumentujące prace i działania wielu artystów, takich jak m.in.: Stuart Brisley, Jerzy Kalina, Małgorzata Maliszewska czy Ryszard Winiarski. Na mińskiej wystawie oprócz fragmentów tych zbiorów można obejrzeć także trzy oryginalne prace Natalii LL pt. „Sztuczna fotografia”, wykonane w 1976 roku.
Druga część nazwana „stanem obecnym” prezentuje prace interaktywne, które ciężko jednoznacznie skwalifikować. Ich autorzy podejmują problematykę społeczną. I tak np. obecny na mińskim wernisażu Roch Forowicz w swoim filmie „Interception” („Przechwycenie”) pokazuje problem zwiększającego się braku prywatności. Przechwytuje obraz z kamery przemysłowej znajdującej się na warszawskim dworcu, a specjalnie stworzony program rozpoznaje części ciała przechodzących osób, przetwarza i archiwizuje zdobyte w ten sposób dane. Na mińskiej wystawie można zobaczyć też drugą jego pracę – „Detekcję”, która jest zapisem emisji promieniowana cieplnego wiernych oraz architektury sakralnej (kościoła św. Aleksandra w Warszawie i katedry lubelskiej).
Na wystawie zobaczyć można również dzieła jej kuratora galerii Studio – Krzysztofa Żwirblisa. Są to filmy powstałe w wyniku wielodniowych działań społeczno-artystycznych. Ich efektem jest m.in. „Tania telewizja”, która prezentuje lokalne newsy zebrane od mieszkańców jednego z warszawskich osiedli. Za na mową autorów bohaterzy stworzyli prowizoryczne studio TV, w którym prezentowali wybrane przez siebie materiały.
Największym zainteresowaniem mińszczan cieszył się niewątpliwie Holy machine, czyli interaktywny automat religijny. Stworzyła go Kamila Szejnoch w 2009 roku podczas swojego pobytu w Szwajcarii, gdzie poruszyła ją sprawa zamkniętych kościołów. Zadała sobie pytanie, gdzie w takim wypadku człowiek może załatwić swoje potrzeby duchowe i wymyśliła urządzenie z wyglądu przypominające bankomat. Dotykając jego ekranu można zamówić modlitwę w czyjejś intencji, zmówić modlitwę dziękczynną czy… wyspowiadać się i otrzymać pokutę. Po każdym z tych działań maszyna wydaje stosowny paragon. Jej działanie konsultowane było z wikarym z kościoła parafialnego w Sierpcu i prezentowane podczas mszy dla młodzieży. Automat niedawno wstrząsnął również mieszkańcami Warszawy, gdy witał podróżnych na Dworcu Głównym. Wielu artystyczne podejście do problemu oburzyło. Mińszczanie natomiast z przyjemnością testowali wszystkie możliwości urządzenia.
Na tym za pewne nie koniec mińskich spotkań ze sztuką współczesną. Krzysztof Żwirblis wyraził nadzieję, że na tej jednej wystawie nie zakończy się współpraca MDK z warszawską galerią Studio. Sądząc po zaciekawieniu mińszczan, może się okazać, że będzie to strzał w dziesiątkę.

Numer: 2011 11   Autor: Justyna Kowalczyk