Przeszłość pozostawia wiele dowodów swojej obecności. Chcąc poznać i zrozumieć historię musimy nauczyć się czytać jej znaki. Dzięki nim tworzymy nasze wyobrażenie o dawnych czasach, co od lat czynią uczniowie dębskich szkół uwodzeni w podziwianie zabytków przez Krzysztofa Reka i Jana Majszyka

Odkryli z kurzu

Rozbudzaniu w uczniach Szkoły Podstawowej im. Wołyńskiej Brygady Kawalerii w Dębem Wielkim zainteresowania przeszłością i wyposażania ich w niezbędną wiedzę z historii regionu służą wyprawy w poszukiwaniu przeszłości gminnych wsi i zapomnianych zabytków. Dziś w wielu miejscach Dębego Wielkiego Wielkiego można odnaleźć ślady owianej tajemnicą, bądź już zapomnianej historii.
Niezastąpionym nauczycielem tej przeszłości jest Jan Majszyk. To dzięki niemu uczniowie klas szóstych jednego z przepięknych wrześniowych dni mieli niepowtarzalną okazję, by poznać przeszłość swojej małej ojczyzny. Wycieczka rowerowa po Dębem Wielkim stanowiła nietypową lekcję historii. Z opowiadań przewodnika uczniowie dowiedzieli się tego, jak kiedyś żyli ludzie, jakie wydarzenia miały tu miejsce, jakie zmiany zaszły w Dębem Wielkim od chwili powstania miejscowości do dzisiaj. Wysłuchali opowieści o walkach z czasów powstania listopadowego, potyczkach z udziałem mieszkańców Dębego Wielkiego w styczniu 1863 roku podczas powstania styczniowego oraz walk z okupantem niemieckim w czasach II wojny światowej. Niemymi świadkami tamtych wydarzeń są krzyże na mogiłach żołnierzy polskich u zbiegu ulicy Pustelnickiej i Prądzyńskiego. A wśród lasów majątku Łaszczyzna, obok dworku Olszamowskich odkryli zabytkowe kapliczki i najstarszy dąb na Mazowszu. Przy figurze Najświętszej Panienki żołnierze z oddziałów Armii Krajowej gromadzili się na polowej mszy, by potem iść na pomoc powstańcom warszawskim. Nie pominęli neogotyckiego kościoła parafialnego, który od ponad stu lat towarzyszy mieszkańcom, jest wizytówką Dębego Wielkiego i szczególnym znakiem wiary.
Uczniów zainteresował odrestaurowany dworek w Olesinie oraz miejsce, gdzie znajdowało się przed wojną letnisko szkolne, w którym uczyła się i wypoczywała warszawska młodzież z gimnazjum imienia J. Zamoyskiego. Obejrzeli również dworek Kurkowskich w Aleksandrówce, w którym wielokrotnie stacjonowały oddziały partyzanckie i odbywały się wykłady miejscowej podchorążówki. Ostatnim elementem wyprawy był Zespół Dworca Kolejowego – wybudowany w 1900 roku, pamiętający tragiczny atak samolotów Luftwaffe na pociąg pancerny „Piłsudczyk” we wrześniu 1939 roku.
Całodniowa wycieczka zakończyła się wspólnym ogniskiem i pieczeniem kiełbasek z dominującymi tematami rozmów, że odkryte podczas wycieczki miejsca i zasłyszane historie utrwalą w uczniach zrozumienie podstawowych wartości patriotycznych i nauczą ich szacunku do narodowej historii.

Numer: 2010 41   Autor: J. Zbigniew Piątkowski