W nocy z 11 na 12 września 1939 roku w boju o Kałuszyn 1. Dywizja Piechoty Legionów im. Józefa Piłsudskiego pod dowództwem generała Wincentego Kowalskiego stoczyła zwycięską walkę z armią niemiecką nacierającą na Warszawę z kierunku Prus Wschodnich. W bieżącym roku obchodzona była 71. rocznica tamtych wydarzeń

Chwała bohaterom

W wyniku zwycięstwa 44. zmechanizowany pułk piechoty niemieckiej został zniszczony, a dowódca pułku popełnił samobójstwo. Poważne straty poniósł także 6. pułk piechoty, tracąc około 300 żołnierzy. Ranny dowódca płk Stanisław Engel dostał się do niewoli. Najwięcej poległych w tym boju żołnierzy spoczywa na cmentarzu parafialnym w Kałuszynie, gdzie ich miejsce spoczynku zaznaczone jest wojennym pomnikiem. Tutaj wśród swoich żołnierzy spoczywa również gen Kowalski zmarły po wojnie w Stanach Zjednoczonych.
Tegoroczne uroczystości rozpoczęły się wprowadzeniem przez kpt. Roberta Łastowickiego na plac Kilińskiego kompanii reprezentacyjnej 23. Bazy Lotniczej na czele z orkiestrą wojskową z Siedlec i pocztami sztandarowymi: 23. Bazy Lotniczej, Oddziału Żandarmerii Wojskowej z Mińska i 2. Brygady Zmechanizowanej Legionów im. Marszałka Józefa Piłsudskiego z Budowa koło Drawska Pomorskiego.   Meldunek o gotowości oddziału do uroczystości przyjął i przeglądu dokonał dowódca mińskiego garnizonu płk pil. Robert Cierniak. Po odegraniu hymnu państwowego uroczystości oficjalnie otworzył prezes koła miejsko-gminnego ZKRP i BWP w Kałuszynie Eugeniusz Kulesza. Natomiast burmistrz Kałuszyna Marian Soszyński odczytał długą listę zaproszonych gości poczynając od mjr. Czesława Ziębickiego – uczestnika walk o Kałuszyn w 1939 roku, po przez posłów, samorządowców, oficerów i dowódców WP, kombatantów aż po mieszkańców gminy. Rys historyczny bitwy o Kałuszyn przedstawił nauczyciel historii z tutejszego gimnazjum – Marcin Sentkiewicz. Miłym akcentem uroczystości było wręczenie przez młodzież gimnazjalną kwiatów dla mjr. Ziębickiego i Anny Łabuszewskiej – wdowy po płk. Aleksandrze Łabuszewskim żołnierzu 6 pp. Legionów.
Z okazji rocznicy zwycięstwa prezes Zarządu Głównego ZKRP i BWP płk inż. Henryk Strzelecki przyznał medale i odznaczenia dla kombatantów i osób współpracujących. Kombatancki Krzyż Pamiątkowy „Zwycięzcom – 1945” otrzymali żołnierze: Michał Wasilewski i Sobiesław Zdzieborski, a także poseł Czesław Mroczek, starosta miński Antoni Tarczyński, ks. kanonik Stanisław Szymański, prezes siedleckiego okręgu ZKRP i BWP Ryszard Chraniuk, burmistrz Soszyński oraz Zofia Wołkiewicz, Zbigniew Miłkowski, Anna Zalewska, Andrzej Goźliński, Andrzej Boruciński, Jacek Zaliwski, Wenanty Piotrowski i Eugeniusz Kulesza. Natomiast Jan Omeljaniuk – członek zarządu głównego Mazowieckiego Towarzystwa Kultury otrzymał srebrny Medal Opiekuna Miejsc Pamięci Narodowej przyznany przez Radę Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa za kultywowanie pamięci w Siedlcach o „Dzieciach Zamojszczyzny”. Aktu dekoracji wyróżnionych dokonał sekretarz generalny ZKRP i BWP płk dr Stanisław Całka przy udziale płk. Roberta Czerniaka i płk. dypl. Artura Pikonia z 2. Brygady Zmechanizowanej im. Józefa Piłsudskiego.
Po złożeniu kwiatów pod tablicą pamięci żołnierzy 6 pp. w kruchcie kościoła parafialnego oraz przy pomniku „Bojownikom o Niepodległość” przemaszerowano na cmentarz parafialny, gdzie została odprawiona polowa msza święta. Liturgię sprawował i kazanie wygłosił ks. płk Andrzej Molendowski. Okolicznościowe przemówienia wygłosili także: poseł Mroczek, starosta i burmistrz, a Seweryn Olszewski przeczytał piękny wiersz swojego autorstwa dotyczący pamięci o bohaterach września. Apel poległych poprowadził mjr Wojciech Maj, a kompania honorowa oddała trzykrotną salwę karabinową. Uroczystości na cmentarzu zakończono złożeniem kwiatów na mogiłach poległych i pod pomnikiem „Żołnierzy września”.
Nad całością czuwał prezes Eugeniusz Kulesza, a w rolę narratora wcieliła się dyr. gimnazjum im. 6. Pułku Piechoty Legionów – Maria Bartosiak.

Numer: 2010 38   Autor: Franciszek Zwierzyński