W roku 2000 przypadało 80-lecie „Cudu nad Wisłą”, operacji nazwanej tak z racji wprost cudownego powstrzymania i przełamania w 1920 roku nawały bolszewickiej idącej na Warszawę. Mińsk Mazowiecki leżał w teatrze działań tej batalii. Właśnie u nas, w wyniku działań armii gen. Józefa Hallera i ofensywy polskiej z nad Wieprza, dowodzonej przez Józefa Piłsudskiego, zamknęły się kleszcze wokół podstawowych sił bolszewickiego marszałka Tuchaczewskiego

Cuda Niepodległej

Staraniem burmistrza Zbigniewa Grzesiaka i przewodniczącego rady Andrzeja Maliszewskiego już w 1996 roku został powołany Społeczny Komitet Obchodów 80-lecia Bitwy Warszawskiej w Mińsku. W ramach tej inicjatywy powołany został również Społeczny Komitet Budowy Monumentu Niepodległości. W składzie komitetu znaleźli się radni, przedstawiciele mińskiego garnizonu WP, kombatanci AK i działacze kultury. Przewodnictwo komitetu powierzono Franciszkowi Zwierzyńskiemu. Przyświecał im fakt, że w Mińsku nie było dotychczas właściwego miejsca na gromadzenie się mieszkańców miasta w czasie rocznic miejskich lub państwowych od Insurekcji Kościuszkowskiej poprzez Powstanie Listopadowe i Styczniowe, wojnę obronną w 1920 i 1939 roku, okres okupacji, aż do powstania III Rzeczypospolitej włącznie.
Jako miejsce lokalizacji pomnika przyjęto Plac Dąbrowszczaków czyli Stary Rynek leżący w środku miasta. Społeczny komitet, mając na uwadze spore koszty, jakie wiążą się z powstaniem pomnika i obchodami w roku 2000, oparł koncepcję budowy pomnika i zagospodarowania terenu wypracowaną przez lokalnych artystów plastyków. Z nadesłanych prac przyjęto koncepcję monumentu opracowaną przez Marka Laudańskiego. Szczegółowy projekt zagospodarowania Placu Dąbrowszczaków Zarząd Miasta w drodze przetargu zlecił dla pracowni Ewy Widery-Maruszyńskiej. Wybór takich wykonawców projektów rodził przesłankę, że włożą oni w opracowanie maksimum emocji i serca.
W sierpniu 1999 roku odbyła się sesja rady miejskiej w Mińsku, podczas której radni postanowili głosami 16 za, usunąć nazwę Placu Dąbrowszczaków i  przywrócić poprzednią – Stary Rynek. Oponenci tej uchwały argumentowali dużymi kosztami zmianę nazwy i potrzebą konsultacji z mieszkańcami. Radna Lucyna Wocial przypomniała im, że nikt z mieszkańcami miasta nigdy nie próbował konsultować zmian np. ulicy Siennickiej na ul. K. Rokossowskiego czy ul. Warszawskiej na ul. J. Stalina.
Najwięcej emocji wzbudził projekt uchwały  dotyczący wzniesienia Pomnika Niepodległości. Argumenty przeciwników  to znowu  brak konsultacji społecznej, brak konkursu, ubóstwo społeczeństwa, bo pomnik powinien łączyć, a nie dzielić, rzekomą chęć nabicia „kabzy” itp. Mistrzem w tych wywodach starał się być radny Włodzimierz Karasek. Jednak po mocnych argumentach przewodniczącego Komitetu Budowy Monumentu oraz przewodniczącego Leona Jurka i burmistrza Zbigniewa Grzesiaka radni przyjęli uchwałę.
Trzeci projekt uchwały to program patriotycznej uroczystości 17 sierpnia w 80-lecie „Cudu nad Wisłą”. Dyskusja nad tym tematem przebiegała w podobnej atmosferze. Ostatecznie wynikiem 18 za uchwała została przyjęta. W ramach tego programu przewidziano wydatek około 20.000 zł na sesję popularno-naukową łącznie z nadzwyczajnym wydaniem Rzecznika Historycznego Mińska Mazowieckiego, 15.000 zł na opracowanie i wybicie około 500 szt. okolicznościowego medalu i 65.000 zł na budowę pomnika w tym 35.000 zł z datków spoza budżetu miasta.
Po uprawomocnieniu się uchwał komitet przystąpił natychmiast do pozyskiwania funduszy na budowę Pomnika Niepodległości w Mińsku Mazowieckim, pod którym obchodzone są najważniejsze uroczystości patriotyczne z „Cudem nad Wisłą” włącznie.

Numer: 2010 33   Autor: (fz)