W lutym 1944 roku Niemcy natrafili na ślad istnienia AK w Mińsku. Aresztowanych zostało około 60 osób związanych z podziemiem. Wśród nich cała rodzina Stefana Sażyńskiego. Tylko kilka osób spośród aresztowanych doczekało się wolności, reszta została zamordowana w czasie śledztwa, lub rozstrzelana w ramach dziesiątkowania więźniów, bądź też zginęła w obozach koncentracyjnych. Dla upamiętnienia tej tragedii gimnazjum w Starej Niedziałce otrzymało imię Rodziny Sażyńskich

Wsypa w Niedziałce

17 lutego 1944 roku w czasie rewizji zakładu fotograficznego Stefana Sażyńskiego Niemcy wykryli broń. Aresztowani zostali wszyscy domownicy: Stefan – ojciec, synowie – Czesław, Witold i Tadeusz, matka Stefania. Synowie zostali zamordowani na Pawiaku, a ojciec nie przeżył pobytu w obozie.
Dopiero w III Rzeczpospolitej rodzina Sażyńskich została należycie oceniona i upamiętniona. Władze Mińska Mazowieckiego zmieniły nazwę ulicy Nowotargowej na Rodziny Sażyńskich, a 51 Drużyna Harcerska przy Zespole Szkół w Siennicy także przyjęła jej imię. Staraniem mińskich kombatantów z ŚZŻ AK została ufundowana tablica pamiątkowa w 1994 roku na budynku, gdzie mieścił się zakład fotograficzny Stefana Sażyńskiego. Opiekę nad tablicą przejęła szkoła w Niedziałce, która swojemu patronowi organizuje corocznie obchody związane z Wielką Wsypą.
Tegoroczna 65 rocznica tamtych wydarzeń rozpoczęła się uroczystą mszą w kościele parafialnym pw. NNMP w Mińsku. Eucharystię, przy licznym udziale młodzieży szkolnej, kombatantów AK i przedstawicieli władz samorządowych sprawował ks. płk Jan Skora z Wołomina – kapelan kombatantów AK, który wygłosił również okolicznościowe kazanie. Następnie w obecności sztandarów zostały złożone kwiaty pod tablicą pamiątkową przy ulicy Stefana kard. Wyszyńskiego - od młodzieży szkolnej z Niedziałki, kombatantów i burmistrza miasta. Z kolei na cmentarzu parafialnym wszyscy odwiedzili groby Rodziny Sażyńskich, dr. Huberta, Janka Paruzela i innych bohaterów AK oraz pomnik „Lubicza” – kombatanta Obwodu AK, składając symboliczne kwiaty z biało-czerwoną kokardą.
Główna część uroczystości odbyła się w sali gimnastycznej gimnazjum w Niedziałce. Zgromadziła się tutaj młodzież szkolna, grono pedagogiczne szkoły oraz kombatanci, a zabrakło przedstawicieli władz samorządu gminnego, miejskiego i powiatowego. Wszystkich, a zwłaszcza kombatantów, powitała w ciepłych słowach dyrektor szkoły Krystyna Gmur. Głos zabrała również Barbara Kamińska ps. „Krystyna” była komendantka Wojskowej Służby Kobiet AK Obwodu „Mewa-Kamień”. W części artystycznej obecni wysłuchali montażu słowno-wizualnego o Sażyńskich w wykonaniu uczniów szkoły. Całość programu opracowały i przygotowały dwie nauczycielki, Jolanta Jackiewicz-Szuba i Małgorzata Wisiecka. Przy okazji rozdano nagrody dla uczniów w konkursie wiedzy o Rodzinie Sażyńskich oraz w konkursie fotograficznym zorganizowanym przez szkołę. Nagrody książkowe i albumy ufundował wójt gminy Sylwester Dąbrowski. Pod koniec programu wystąpił Michał Wasilewski z ramienia Powiatowej Rady Kombatantów, jaka funkcjonuje przy staroście. Wszystkim za udział podziękowała dyrektor szkoły zachęcając gości od obejrzenia zdjęć konkursowych, wiszących na ścianach korytarzy i do zwiedzenia biblioteki szkolnej. Słodki poczęstunek w sali pamięci zakończył uroczystości.

Numer: 2009 08   Autor: Franciszek Zwierzyński