Żmudne posiedzenia, czasochłonne komisje. Tak o swej pracy często wypowiadają się radni. Uchwalanie ważnych dla danego miasta, czy gminy decyzji często koliduje z normalnym trybem dnia. A pracować trzeba, no i na posiedzeniach również należy odhaczyć swą obecność. Jak połączyć obie te funkcje tak, aby każdy był zadowolony,   społeczeństwo z podejmowanych uchwał, a  radny z wypłaconej z kieszeni podatnika diety?

Radni na diecie

Prawdą jest, że to rada gminy ustala zasady, na podstawie których radnym przysługują diety oraz zwrot kosztów podróży służbowych. Jednak wysokość owych wypłat nie może przekroczyć w ciągu miesiąca łącznie półtorakrotności kwoty bazowej określonej w ustawie budżetowej. Wysokość diet dla radnych zależy również od liczby mieszkańców danej gminy.
Radnym przysługuje także zwrot kosztów podróży służbowych. Często są to wyjazdy doszkalające, w których udział biorą tylko przewodniczący rad gminnych, a chodzi tu głównie o wyjazd poza granice miejscowości, w której znajduje się siedziba rady. Jak opłacani są radni w powiecie mińskim? Czy możemy tu mówić o tłustych portfelach, czy tylko odziurawych kieszeniach?

Tłusty Mińsk
Można sobie tylko wyobrazić radość osób powołanych przez  mieszkańców powiatu na samorządowe stołki. W budżecie starostwa przewidziano w roku 2007 wydatki na radę powiatu w wysokości 246.508 tys. zł, w tym 209 tys. zł. na wypłaty dla radnych. W przeliczeniu na każdego mieszkańca daje to kwotę 1.75 zł. Przewodniczący rady otrzymuje ryczałt w wysokości 2.020 zł. Z kolei wiceprzewodniczący  - 1.295 zł. Członkowi Zarządu Powiatu wypłaca się 1.675 zł., a przewodniczącemu Komisji –1.295 zł. Wiceprzewodniczący Komisji dostaje 1.088 zł., zaś radny - 1036 zł. Dodać należy, że radnemu przysługuje wybrana przez niego dieta. Jeśli wyboru tego zaniecha lub ten zlekceważy, to i tak wypłaca mu się dietę wyższą. Nieobecność podczas sesji lub posiedzenia komisji powoduje obniżenie diety każdorazowo o 10% kwoty należnej. A zatem obecność obowiązkowa, bo nieobecność kosztuje, choć tak wysokich kwot starostwu można z pewnością tylko pogratulować.
Miasto Mińsk Mazowiecki przewidziało w planie budżetowym wydatek rzędu 274.100 zł na radę miasta, w tym 255 tys. zł na opłaty dla radnych, na szkolenia – 6.5 tys. zł., na zagraniczne wojaże – 2.5 tys. zł. 23kwietnia 2007 r. zmieniono uchwałę w sprawie ustalenia wysokości diet dla rady miasta. Są one zbliżone do radnych powiatu.

Za udział nie biorą
Rada Miasta w Kałuszynie liczy 15 radnych. Przewodniczący Komisji za udział w posiedzeniu otrzymuje 120 zł diety. Taką samą dietę otrzymuje zastępca przewodniczącego. Członkowie komisji mają przyznaną dietę w wysokości 100 złotych. Taką samą dietę mają wszyscy radni za udział w obradach rady. Przewodniczący rady otrzymuje dietę w wysokości 700 złotych, a jego zastępca o połowę mniejszą (350 zł.). Jednak nie otrzymują oni dodatkowego wynagrodzenia za udział w posiedzeniach komisji i sesjach. Dieta ta jest rozliczana po każdej racie z inkasa podatków. Koszt funkcjonowania rady w Kałuszynie na rok 2008 zamyka się kwotą 66.100 zł, z czego na diety radnych przypada 59.000 tys. zł. Reszta to wydatki na podróże służbowe (500 zł.) oraz zakup usług (1.600 zł.), w przeliczeniu na jednego mieszkańca daje to kwotę 10.69zł. 

Sołtysi bez kasy
Gmina Dębe Wielkie na swoją radę przeznaczyła 82,6 tys. zł., z czego na diety radnych - 61.610 tys. zł. Sołtysi w nie otrzymują żadnej diety za uczestnictwo w sesjach. Przewodniczący rady inkasuje 1.100 złotową dietę a jego zastępca 450 złotych. Radni za udział w sesjach dostają dietę w wysokości 120 złotych i dodatkowo 80 złotych za posiedzenie w komisjach. O 20 złotych więcej (100 złotych) mają przewodniczący komisji. Utrzymanie radnego w gminie kosztuje mieszkańca 9.48zł.

Wydatki uściślone
Mińska Mazowieckiego gmina przeznaczyła na obsługę rady w bieżącym roku 145 tys., z czego na diety przypada 80 tys. zł. Pozostałą sumę rozdysponowano na opłatę telefonów (7 tys.), akcesoria komputerowe ( 5 tys.), oraz zakupy papieru (25 tys.), materiałów (14 tys.) oraz pozostałych usług (14 tys.). W przeliczeniu na jednego mieszkańca koszt utrzymania rady to 11.32 zł. Przewodniczący rady otrzymuje dietę w wysokości 1 tys. złotych, a jego zastępca 700 zł. Radni, członkowie komisji oraz sołtysi za udział w sesjach rady oraz posiedzeniach komisji mają 120 złotych, a przewodniczący komisji – po pół tysiąca.

Mało dla Teodory
Rada gminy Cegłów ma cztery komisje stałe i jedną doraźną – statutową. Ostatnia zmiana diet dla radnych i sołtysów miała miejsce w lutym 2007 roku. Wówczas ustalone zostały następujące wysokości: zryczałtowana dieta dla przewodniczącego rady – 800 zł miesięcznie oraz dla z-cy przewodniczącego rady i przewodniczącego komisji, pozostali zaś radni – 80 zł. Łączny koszt obsługi rady gminy w 2007 roku wyniósł 42.667 zł. W tym z tytułu diet wypłaconych radnym – 27.320 zł, przewodniczącemu – 9.600zł. Etat pracownika obsługującego biuro rady kosztuje miesięcznie budżet gminy 2.856 zł brutto. Pomijając fakt, że rada korzysta z pomieszczeń urzędu gminy i urządzeń technicznych, kancelaryjnych i sanitarnych, to ogólne koszty utrzymania rady gminy szacowane są na 53 tys. zł rocznie, w tym 45 tys. na diety radnych i sołtysów. Przyjmując, że gminę Cegłów zamieszkuje około 6 300 osób, to statystyczny mieszkaniec gminy łoży na działalność rady gminy 8,41 zł.

Siennica po staremu
W gminie Siennica w V kadencji radni nie nowelizowali wysokości diet. Diety naliczane są radnym według uchwały z grudnia 2002 roku i wynoszą 100zł za każdorazowy udział w sesjach, pracach komisji stałych i doraźnych. Natomiast przewodniczący rady korzysta z miesięcznej diety zryczałtowanej w wysokości 1000 zł. W 2007 roku wydane zostało na funkcjonowanie rady 47.341 zł, w tym na diety 39.117zł i na wydatki rzeczowe 8.224 zł. Etat pracownika obsługi rady kosztował łącznie 39.534 zł. Na rok bieżący, w budżecie gminy zabezpieczone zostało na funkcjonowanie rady gminy 52 000 zł, z czego na wpłatę diet 43 tys. zł. i 9 tys. zł na wydatki rzeczowe. Funkcjonowanie rady obciąża statystycznego mieszkańca gminy kwotą około 15 złotych.

Umiar mroziański
Od kwietnia 2008 roku radnym gminy Mrozy za udział w sesjach i posiedzeniach komisji przysługuje dieta w wysokości 100 zł, natomiast przewodniczącym komisji i ich zastępcom oraz wiceprzewodniczącym rady – 120 zł. Przewodniczący rady otrzymuje za całość pracy 1000zł miesięcznie jako dietę zryczałtowaną. W 2007 roku wydatki związane z funkcjonowaniem rady wyniosły 48.335 zł, w tym 35.700zł diety, a 12.635 zł wydatki rzeczowe. Na rok bieżący zaplanowana jest kwota 47.800 zł, z czego na diety dla radnych – 38 500 zł. Utrzymanie etatu do spraw obsługi rady w urzędzie gminy kosztuje budżet około 34 tys. zł rocznie (2.832 zł brutto miesięcznie). Z powyższego wynika, że całkowite koszty związane z utrzymaniem rady gminy będą obciążać budżet roku 2008 kwotą około 82 tys. zł, co w przeliczeniu na mieszkańca daje stawkę około 10 zł.

Mało w Latowiczu
W ubiegłym roku wydatki budżetowe związane z funkcjonowaniem rady gminy w Latowiczu kosztowały 62.643 zł, z czego 60.550 zł pochłonęły diety wpłacone radnym, przewodniczącemu rady, a 2.093 to koszty obsługi posiedzeń rady i komisji. Ustalone w grudniu 2006 roku diety zryczałtowane miesięczne wynoszą dla przewodniczącego 900 zł, a dla radnych – 250 zł. W Latowiczu, w strukturach rady funkcjonuje ustawowa komisja rewizyjna i dwie merytoryczne. Przewodniczący komisji był przeciwny dietom zryczałtowanym, które zdaniem radnego pozbawiają motywacji do pracy. Związane z funkcjonowaniem rady gminy jest także stanowisko inspektora do spraw obsługi rady w urzędzie gminy. W roku ubiegłym etat ten kosztował budżet gminy łącznie z pochodnymi 27.115 zł.
Na rok bieżący, w budżecie gminy zaplanowano na potrzeby rady kwotę 67.200 zł, w tym 64.200 zł na wypłatę diet, a 3tys. zł na koszty obsługi. Statystyczny mieszkaniec gminy łoży na funkcjonowanie rady około 15 złotych.

Rozmnożony Halinów
Rada Miejska w Halinowie tym się cechuje, że posiada rozbudowane struktury wewnątrzorganizacyjne. Oprócz ustawowej komisji rewizyjnej posiada aż 5 komisji merytorycznych. Taki układ powoduje, że niektórzy radni sprawują aż 2 funkcje kierownicze w radzie, a inni są członkami dwóch lub nawet trzech komisji. Dieta radnych w Halinowie oparta jest o przeciętne miesięczne wynagrodzenie osób zajmujących kierownicze stanowiska. Aktualnie zryczałtowana dieta miesięczna przewodniczącego rady wynosi 1.243.60 zł. Radni za udział w obradach sesji biorą dietę jednorazowo w wysokości 185.50 zł, natomiast za posiedzenie na komisjach członkowie komisji otrzymują po 109.50 zł, a ich przewodniczący - 123.70 zł.
W budżecie roku 2008 na funkcjonowanie rady gminy przyjęto kwotę 101 tys. zł, w tym 94 tys. zł na wydatki dietowe. Półtora etatu biura obsługi rady w 2007 roku kosztowało gminę 57.255 zł. Całkowite wydatki związane z funkcjonowaniem rady wyniosły 139.297 zł, co przy 12 600 mieszkańców czyni kwotę 11,05 zł rocznie na statystycznego obywatela gminy.

Sulejówek constans
W Sulejówku od ponad trzech lat diety radnych nie uległy zmianie. Radni za udział w sesjach otrzymują 971.55 złotych, przewodniczący komisji stałych 1.059.87zł., a przewodniczący rady - 1.589.81 zł. Wiceprzewodniczący rady miasta może liczyć na dietę w kwocie 1.148.19 złotych. Na bieżący rok w budżecie miasta przewidziano na obsługę rady 334.3 tys. zł, z czego na diety radnych 190.8 tys. zł. W ogólnym rozrachunku okazuje się, że koszt utrzymania rady w przeliczeniu na przeciętnego mieszkańca to 17.97 zł.

Sołtysi prowizyjnie
Stanisławowscy radni otrzymują 90 zł za udział w sesji, oraz  80 zł za posiedzenie komisji. Ryczałt przewodniczącego to 600 zł zaś stanisławowscy sołtysi za udział w sesjach rady otrzymują 45 zł i 11,6% od zebranych podatków. W budżecie radni zabezpieczyli na obsługę swojego biura kwotę 37.760 złotych, z czego na diety 32.160 tys. Wypłata diet, o których mowa następuje do 10 dnia każdego miesiąca, za miesiąc poprzedni. W momencie, gdy sesje i komisje będą się odbywać w tym samym czasie, wtenczas radni otrzymują jedną, korzystniejszą dietę. W przełożeniu statystycznym na głowę jednego mieszkańca przypada koszt 5.98 zł utrzymania radnych.

Jakubów po równo
Diety radnych za udział w komisji wynoszą 80 złotych. Tyle samo otrzymują jakubowscy wybrańcy za udział w pracach komisji jak również ich przewodniczący oraz zastępca przewodniczącego rady. Przewodniczący rady gminy w Jakubowie ma zryczałtowaną dietę miesięczną w wysokości 800 złotych. Gminni sołtysi za uczestnictwie w sesjach dostają 30 złotych.  Na utrzymanie rady na bieżący rok radni zabezpieczyli w uchwale budżetowej sumę 35.570 złotych, z czego na diety przeznaczono 34.320 tysięcy, czyli rada kosztuje jednego mieszkańca 7.19 zł.

Dobre wydatki
W budżecie na rok 2008 w gminie Dobre ustalono wydatki dla rady gmin w wysokości 40tys. zł., z czego 28 tys. przeznaczono na wypłaty, 5 tys. na zakup i wyposażenie biur, a na telefony stacjonarne – 1,2 zł. Podstawą do wypłacenia diety jest obowiązkowo podpis na liście obecności. W Dobrem ryczałtu dla zastępcy przewodniczącego rady nie ustalono, zaś sam przewodniczący ów ryczałt otrzymuje i to w wysokości 912 złotych. Za udział w sesji radnym przysługuje dieta w wysokości 150 zł, zaś udział w komisji to wypłata w wysokości 90 zł. Sołtysom nie ustalono diety za udział w sesjach. Mieszkaniec gminy Dobre ponosi statystycznie koszt utrzymania rady w wysokości 6.45 zł.

Numer: 2008 31