Jak się okazuje na religię uczęszcza większość uczniów placówek w powiecie mińskim. Dlaczego? Według naszych czytelników katecheci nauczą ich, jak być chrześcijaninem, jak się modlić, przygotują do komunii i bierzmowania. Wśród katolickich uczniów znajdziemy też mariawitów - dla nich prowadzone są lekcje religii z księżmi lub katechetami. Garstka nieuczęszczających na religię ma organizowany czas w świetlicach, czytelniach lub lekcje są ustawione jako pierwsza bądź ostatnia i nie muszą przychodzić ani zostawać na nich. A co z alternatywną etyką?

Posłańcy wiary

Być katechetą
Zgodnie z ustawą o systemie oświaty z 1991 r. w przedszkolu publicznym, szkole podstawowej i gimnazjum o pobieraniu nauki religii decydują rodzice, a w publicznej szkole ponadpodstawowej bądź ponadgimnazjalnej rodzice lub uczniowie. Po osiągnięciu pełnoletności o pobieraniu nauki religii decydują tylko ci ostatni. Szkoła oraz przedszkole mają obowiązek zorganizowania lekcji dla grupy nie mniejszej niż 7 uczniów w danej klasie lub oddziale. Dla mniejszej liczby uczniów lekcje religii w przedszkolu lub w szkole powinny być zorganizowane w grupie międzyklasowej lub międzyoddziałowej. Jeżeli w całej szkole lub w przedszkolu na naukę religii zgłosi się mniej niż 7 uczniów, to organ prowadzący przedszkole lub szkołę (gmina, powiat) w porozumieniu z właściwym kościołem lub związkiem wyznaniowym organizuje naukę religii w szkole lub poza nią. Liczba uczniów nie powinna być wówczas mniejsza niż 3.
Nauczycieli religii zatrudnia się zgodnie z Kartą Nauczyciela, czyli powinni oni posiadać przygotowanie pedagogiczne określone w ustawie. Nauczanie religii odbywa się na podstawie programów nauczania i podręczników opracowanych i zatwierdzonych przez właściwe władze związków wyznaniowych i przedstawionych Ministrowi Edukacji Narodowej do wiadomości. Przed rozpoczęciem nauczania odpowiednie zatwierdzone dokumenty należy przedstawić MENiS.
Nauczyciel wykładający religię poza szkołą ma obowiązek prowadzenia odrębnego dziennika zajęć zawierającego te same wpisy co dziennik szkolny. Tylko uczniowie pobierający naukę religii w punkcie katechetycznym zorganizowanym na podstawie porozumienia między danym związkiem wyznaniowym a organem prowadzącym szkołę czy przedszkole publiczne otrzymują ocenę z religii na świadectwie szkolnym, na podstawie zaświadczenia katechety. Ocena z religii, jako przedmiotu nieobowiązkowego, jest wliczana do średniej ocen na świadectwie szkolnym.

Mińska mozaika
W Mińsku Mazowieckim funkcjonują 4 szkoły podstawowe, 3 gimnazja i 6 przedszkoli. We wszystkich prowadzone są zajęcia z religii. Nauczają jej katecheci, księża i siostry zakonne. Oprócz wyznania katolickiego nie brakuje mariawitów – zajęcia z religii dla dzieci tego wyznania prowadzi ks. proboszcz Jan Opala na plebani. Stanowią oni znikomy procent wśród uczniów uczęszczających na religię – większością są rzymscy katolicy. Prawie 100% z nich regularnie bierze udział w katechezie. Jest i grupa dzieci, które w ogóle nie chodzą na ten przedmiot - ze względu na nich religia jest tak ustawiana, aby była albo pierwszą, albo ostatnią w rozkładzie zajęć.
Mińska gmina zapewnia dziaciakom lekcje religii prowadzone przez katechetów dwa razy w tygodniu. Tylko w podstawówce w Brzózem oprócz katechety jest ksiądz, który przygotowuje dzieci do pierwszej komunii. Zajęcia odbywają się w szkolnych klasach. Nie prowadzone są lekcje religii dla uczniów innych wyznań.

Innowiercy w bibliotece
Gmina Halinów posiada pięć placówek szkolnych, w których prowadzone są lekcje religii. Najmniejszą ilościowo jest szkoła podstawowa w Chobocie, gdzie katechetka Hanna Kulesza uczy 44 dzieci religii. Tylko 1 dziecko korzysta z opieki szkolnej, nie uczęszczając na lekcje religii. W szkole w Brzezinach wszystkie dzieci (101) uczęszczają na religię. Uczy ich miejscowy ksiądz Marek Twarowski i katechetka Ewa Kisielewska. W Cisiu na 126 dzieci, 3 nie uczęszcza na lekcje religii prowadzone przez ks. Marka Twarowskiego, ks. Roberta Jankowskiego i dyr. Urszulę Zalewską. Dzieci te są innych wiar i mają zajęcia zastępcze w bibliotece szkolnej.
W zespole szkolno-przedszkolnym w Okuniewie siostry zakonne Dorota Ostolska i Barbara Smond katechizują 187 uczniów z SP i 83 gimnazjalistów. Poza katechizacją pozostaje 2 dzieci ze szkoły podstawowej i gimnazjum. Są one innego wyznania, a zajęcia zastępcze mają w bibliotece lub na świetlicy szkolnej. Największą szkołą gminną jest Zespół Szkół w Halinowie. Tutaj prawie 100% uczniów podstawówki i gimnazjum pobiera lekcje religii: 679 z SP i 358 z gimnazjum. Niepobierający lekcji religii to trójka dzieci innych wyznań jak prawosławie – 1 (GM) i świadek Jehowy - 2 (SP). Mają oni zajęcia zastępcze w bibliotece lub świetlicy szkolnej. Religii uczą tutaj: ks. Robert Jankowski – SP, ks. Cezary Winiarek – GM i katecheci: Ewa Szulim – SP, Małgorzata Cudny – SP i Hanna Kulesza – GM.

Wszyscy religijni
Latowicz jest miejscowością parafialną. Mieszka tu lud od dawien wierzący i głęboko związany z kościołem rzymsko-katolickim. Stąd zajęciami z zakresu religii objęte jest prawie 100% uczniów ze szkół podstawowych i gimnazjalnych gminy. Katechizacją objęte jest łącznie 670 uczniów, w tym 440 to uczniowie szkół podstawowych, a 230 to gimnazjaliści. Zajęcia prowadzone są w szkołach, a nauczycielami są odpowiednio przygotowanie katecheci. W gimnazjum w Latowiczu zajęcia prowadzi wikariusz ks. Marek Długoszewski. Tylko 2 uczniów szkoły podstawowej nie uczęszcza na lekcje religii z racji przynależności do Świadków Jehowy. Mają oni zajęcia zastępcze na świetlicy szkolnej.

Ustawiony plan
W stanisławowskiej podstawówce kształci się przeszło 270 uczniów. Religii naucza tu katechetka Joanna Darda, w gimnazjum natomiast Agnieszka Ciszkowska. Dzieci z Ładzynia i Rządzy uczy nowa katechetka, Iwona Frączkiewicz. W Pustelniku na lekcjach religii jest sam proboszcz, ks. Józef Podkoński (gimnazjum) oraz katechetka Edyta Marczak (podstawówka). Są nieliczne wyjątki dzieci, które nieuczęszczają na religię – jest im organizowany czas w świetlicy czy bibliotece lub lekcje religii tak są ustawiane, by religia była pierwszym lub ostatnim przedmiotem.

Dla mariawickich
W gimnazjum w Dobrem religię wykłada ksiądz Piotr Rokita, uczniom mariawickim – katechetka Monika Wójcicka, w podstawówce katolików uczy pani Skuza, mariawitów także pani Wójcicka. W Dropiu (uczy się tu blisko 70 uczniów) lekcje prowadzi pani Boryt (katolickie), w Mlęcinie, gdzie jest przeszło 60 uczniów, pani Skuza i pani Pisarczyk (ta ostania mariawickie). Wszystkie lekcje religii, w każdej placówce, są prowadzone w klasach szkolnych dwa razy w tygodniu.
W Jakubowie dwóch godzin tygodniowo nauczają religii księża (kapłan z cegłowskiej gminy uczy w Jędrzejowie) i katecheci. Także uczniowie mariawiccy mają religię, którą prowadzi katecheta w trzech placówkach: podstawówce w Wiśniewie i Jędrzejowie oraz w gimnazjum w Jakubowie. Katolików naucza też siostra zakonna z Ignacowa. Zajęcia są prowadzone w szkołach, uczęszcza na nie większość dzieci.

Poza szkołą
Mimo iż sytuacja Mariawitów jako największej u nas, ale jednak wciąż mniejszości religijnej nadal nie jest zadowalająca, to w ciągu stu lat ich bytności w naszym powiecie klimat wokół tego wyznania uległ znacznej poprawie. Z punktu widzenia prawa fakt bycia mniejszością z pewnością utrudnia im edukowanie najmłodszych (nie jest łatwo zebrać w jednej szkole grupę wystarczającą do utworzenia klasy), ale z drugiej strony pomaga im się skonsolidować, zacieśnić więzi wewnętrzne, utworzyć prężną wspólnotę. Na terenie Mińska dzieci wyznania starokatolickiego najwięcej jest w Szkole Podstawowej nr 2, zaś w wieku gimnazjalnym w GM-3. Przy mariawickiej parafii Narodzenia Najświętszej Maryi Panny działają specjalne zarejestrowane punkty katechetyczne, gdzie katecheza jest prowadzona codziennie. Ponadto popołudniowa katecheza odbywa się także w salce domu parafialnego przy Traugutta 17. Lekcji udziela sam proboszcz Jan Opala.

Różni nauczyciele
Gminę Siennica zamieszkuje 7 100 mieszkańców. Do szkół gminnych, licząc klasy zerowe, podstawowe i gimnazjalne, uczęszcza 673 uczniów. Wszystkie dzieci i młodzież szkolna objęte są nauką religii. 665 uczniów jest wyznania rzymsko-katolickiego, a 8 mariawickiego. Lekcje religii prowadzone są przez siostry zakonne, jak w Nowej Pogorzeli, Nowym Zglechowie, Siennicy i Żakowie, a także świeckich katolików – w Starogrodzie, również częściowo w Siennicy i Żakowie. W szkole w Grzebowilku religii uczy miejscowy ksiądz. Lekcje religii odbywają się w szkołach. Dzieci mariawickie realizują religię w różnowiekowej grupie prowadzonej przez ks. Piotra Dróżdża, w szkole w Nowym Zglechowie.

Z zaświadczeniami
W sulejóweckim GM-2 religii naucza ksiądz i katechetka, jest też etyka – wykłada ją nauczyciel. W SP-3 kilkoro uczniów ma religię w swoich kościołach – do szkół przynoszą odpowiednie zaświadczenia. Nie ma zajęć z etyki. Religii w szkole uczy zarówno ksiądz, jak i katecheci. Uczniowie zespołu szkół licealnych (liceum ogólnokształcące i liceum profilowane) w 90% uczęszczają na religię, etyki nie ma. Jeśli dzieci nie chodzą na katechezę, w jej czasie przebywają w czytelni. W ZS-1 tylko znikoma część nie chodzi na religię, w tym czasie ma zorganizowany czas w czytelni. W tutejszej szkole podstawowej uczy religii siostra zakonna i ksiądz, w gimnazjum księża i katecheci. 100% uczniów ZS-2 uczęszcza na katechezę; w klasach młodszych uczy tu siostra zakonna, w starszych katecheta.

Czynna katechizacja
W podstawówce w Dębem Wielkim Wielkim religii naucza katecheta. Innowierni uczniowie składają zaświadczenia o odbywaniu zajęć w swoich kościołach. W gimnazjum uczęszcza na religię 100% dzieciaków. Uczy katecheta i ksiądz. Tylko 4 osoby nie chodzą na zajęcia – wtedy mają organizowany czas na świetlicy. W podstawówce w Cygance także 100% uczniów chodzi na religię. Klasy drugiej uczy tu proboszcz, pozostałych – katechetka. Podobnie w Rudej – 100-procentowa obecność i katechetka w roli nauczyciela.

Z innej owczarni
Opowiadała mi młoda nauczycielka, że w jednej z młodszych klas ma dziecko innej wiary i z tego tytułu ma bez przerwy kłopoty. Dziecko ciągle przynosi kartki od rodziców, że hymnu państwowego nie może się uczyć, to samo i roty, że do muzeum wojskowego nie może jechać, nie może brać udziału w uroczystościach itp. aby nikogo nie urazić, nauczycielka robi różne zajęcia zastępcze dla tego dziecka, ale to odbywa się z krzywdą dla wielu innych dzieci i nauczycieli. Powiedziała mi na koniec rozmowy, że problem wymaga odgórnego załatwienia.

Numer: 2008 22