Obchody 290. rocznicy potwierdzenia praw miejskich Kałuszyna przebiegały dwustopniowo. Zostały zainaugurowane we wtorek, 20 maja uroczystą sesją w tamtejszym domu kultury, a następnie w niedzielę, 25 maja zakończyły się na Zamku Królewskim w Warszawie, który nawiązał z kałuszyńskimi szkołami współpracę w ramach projektu „Bernardo Belotto – ambasador kultury”

Umowna rocznica

Uroczystości otworzyła msza odprawiona w kościele p.w. Najświętszej Marii Panny przez ks. dziekana Władysława Szymańskiego. Następnie radni przenieśli się do domu kultury, gdzie w obecności zaproszonych sołtysów, wójtów i zwykłych obywateli przewodniczący Janusz Pełka otworzył obrady. Głównym ich punktem było wręczenie uchwalonych miesiąc wcześniej honorowych obywatelstw ks. Szymańskiemu i prof. Januszowi Tazbirowi oraz tytułów szczególnie zasłużonych dla miasta pani Teresie Kowalskiej i dr Zbigniewowi Miłkowskiemu. W krótkim przemówieniu prof. Tazbir przypomniał jedną ze swoich książek „Długi romans z muzą Klio”, gdzie zamieścił cały obszerny rozdział zawierający wspomnienia ze spędzonego w Kałuszynie dzieciństwa – zarówno z wakacyjnych przyjazdów do dziadków, jak i z dantejskich scen, których świadkiem był 11 i 12 września 1939 roku. Zapewnił też, że w swojej dalszej twórczości zrobi wszystko, by sprostać wielkiemu zaszczytowi honorowego obywatela.
Na razie młodzież z kałuszyńskich szkół odegrała fabularyzowaną scenkę, w której uczniowie chcący przygotować prezentację o historii miasta przyszli do pani profesor, by zweryfikować i uzupełnić swoją wiedzę np. o walkach 12 września. Nie zabrakło też okolicznościowych wierszy. Pamela Karczewska z III klasy szkoły podstawowej zadeklamowała „Moje miasteczko” Moniki Wolno, zaś Danuta Olszewska przedstawiła „Mój Kałuszyn” swojego męża, Seweryna Olszewskiego. Na koniec zespół „Fleciki” ukołysał słuchaczy motywem z filmu „Titanic”, a „Eksplozja” pod wodzą Katarzyny Berskiej odtańczyła taniec kotów.
Warszawską część uroczystości uświetnił wykład prof. Tazbira o motywach kałuszyńskich w literaturze. Wybitny historyk przypomniał m. in. nieco już dziś przykurzoną powieść Wacława Berenta „Fachowiec”, której główny bohater w jednej ze scen patrzy przez okno fabryki na rozpostarte na dalekim widnokręgu kałuszyńskie lasy. Odczytał też fragmenty pamiętników wielu polskich sław – np. Marii Dąbrowskiej – gdzie Kałuszyn tu i ówdzie się przewija. Podsumowując swoją prelekcję podkreślił, że wobec zaginięcia oryginalnych dokumentów lokacyjnych, rok 1718 powinien być traktowany umownie.
Podobnie jak cztery dni wcześniej, także i w niedzielę nie zabrakło doznań estetycznych. Zespół „Kasianiecka” dał próbkę teatru Del Arte oraz wyśmienitą wiązankę tańców ludowych okraszoną pięknymi strojami. Z kolei orkiestra dęta pod batutą Adama Kwaśnika połechtała sentymentalną stronę dusz słuchaczy bukietem melodii z klasycznych polskich seriali, by zaraz potem poderwać ich z krzeseł dixielandowym podmuchem.
Kiedy wibracje opadły, kałuszyńscy licealiści biorący udział w projekcie „Bernardo Belotto” zaprosili lokalne osobistości na błyskawiczną wycieczkę po zamkowych salach. Po tygodniach spędzonych na Zamku młodzież czuła się w jego przestronnych wnętrzach prawie jak w domu. Posiadła też sporą wiedzę o zgromadzonych w nim eksponatach i obrazach, jak również o jego bogatej historii, którą podzieliła się z oprowadzanymi przez siebie gośćmi. Z kilkorga z tych młodych pasjonatów z pewnością kiedyś będą doskonali przewodnicy.
Ostatnim punktem obchodów był bankiet w zamkowym skarbcu. Specjalnie na tę okazję Koło Gospodyń z Garczyna Dużego przygotowało istny róg obfitości wypełniony wypiekami, a burmistrz Soszyński stwierdził, że dzięki projektowi Kałuszyn i Zamek Królewski połączyła serdeczna przyjaźń. Obiecał również, że współpraca będzie kontynuowana, ale na razie nie zdradził szczegółów.
A my już zacieramy ręce na okrągłą, trzechsetną rocznicę. Może za 10 lat znajdą się papiery lokacyjne Kałuszyna...

Numer: 2008 22   Autor: Marcin Królik