Od kilkudziesięciu lat wzrasta w Polsce liczba użytkowników komputerów osobistych. Coraz częściej korzystamy z nich w pracy, w szkole i w domu. Dynamiczny rozwój internetu i możliwości, jakie za sobą niesie sprawiły, że musimy posługiwać się komputerem lub w niedalekiej przyszłości będziemy musieli posiąść taką umiejętność

Komputer i łzy

Warto wiedzieć, że praca przy monitorze komputera, często wielogodzinna, może znacząco wpływać na stan naszych oczu. W ostatnich latach wraz z rozpowszechnieniem się komputerów wzrasta liczba pacjentów zgłaszających dolegliwości ze strony narządu wzroku. Skarżą się na szczypanie, suchość i zmęczenie oczu, uczucie obecności piasku pod powiekami, nadwrażliwość na światło, swędzenie powiek podczas mrugania. Są to mało specyficzne objawy mogące występować w wielu jednostkach chorobowych. Główną przyczyną tego stanu są zaburzenia filmu łzowego pod postacią zespołu suchego oka, ale również zapalenie spojówek o różnorodnej etiologii czy niewyrównanie wady wzroku korekcją (nadwzroczność, astygmatyzm i starczowzroczność). W warunkach fizjologicznych łzy spełniają wiele ważnych funkcji tj. chronią przed infekcjami, nawilżają, odżywiają i oczyszczają powierzchnię gałki ocznej, pełnią również funkcję optyczną. Zespół suchego oka dotyczy wielu milionów osób na całym świecie i występuje wtedy, gdy oczy nie produkują dostatecznej ilości łez, ich skład jest nieodpowiedni lub w niewystarczający sposób są one rozprowadzane po gałce ocznej podczas mrugania. W normalnych warunkach mrugamy ok. 16 razy na minutę, w trakcie pracy przy komputerze (również w czasie jakiejkolwiek pracy z bliska wymagającej skupienia) mrugamy średnio 7 razy na minutę, co powoduje podsychanie gałki ocznej i wyżej wymienione dolegliwości. Warto wspomnieć, że dolegliwości te nasilają się podczas pracy w pomieszczeniach klimatyzowanych. Zasadniczą formą terapii suchego oka jest uzupełnianie przez pacjenta brakujących łez. W chwili obecnej okuliści dysponują kilkunastoma preparatami tzw. sztucznych łez. Są to krople i żele swoim składem zbliżone do naturalnych łez, które zapuszczane kilkukrotnie w ciągu dnia do worka spojówkowego doskonale zabezpieczają gałkę oczną przed wysychaniem i usuwają często uporczywe oraz przykre dla pacjenta objawy. Większość tych preparatów dostępna jest bez recepty, a ich cena waha się od kilku do kilkudziesięciu złotych za opakowanie. Inne dolegliwości spowodowane pracą przy komputerze to widzenie za mgłą, przejściowa krótkowzroczność i bóle gałek ocznych. W trakcie pracy przy monitorze występuje skurcz mięśni rzęskowych w oku, które odpowiedzialne są za wyraźne widzenie z bliska i daleka. Długotrwała praca z bliska powoduje ich skurcz, co prowadzi do problemów z widzeniem oddalonych przedmiotów. Powyższe dolegliwości mogą być spowodowane również migotaniem ekranu i reflexami świetlnymi powstającymi na monitorze. Dobrym rozwiązaniem w tym przypadku, polecanym przez okulistów, jest stosowanie okularów z powłokami antyrefleksyjnymi. Szkodliwe dla oczu są również niewłaściwe warunki pracy np. ustawienie monitora wymagające nienaturalnego ułożenia ciała, głowy i oczu, złe oświetlenie stanowiska pracy i brak odpowiedniej wilgotności powietrza w pomieszczeniu. Warto wspomnieć, że odległość między oczami a monitorem komputera powinna wynosić ok. 50-60 cm, dolny brzeg ekranu nie powinien znajdować się poniżej poziomu oczu, ustawienie parametrów monitora powinno być takie, aby tekst był czytelny w celu zniwelowania odblasków i odbić z monitora, nie powinno się stawiać komputera przy oknie i naprzeciwko niego. Należy dbać o prawidłowe nawilżenie pomieszczenia, w którym pracujemy. W trakcie wielogodzinnej pracy przy monitorze komputera należy pamiętać o kilkuminutowych przerwach i przeniesieniu w tym czasie wzroku na przedmioty znajdujące się daleko. Postęp cywilizacyjny jest nierozerwalnie związany z informatyzacją społeczeństwa. Przestrzeganie podstawowych zasad higieny przy posługiwaniu się komputerem gwarantuje bezpieczną i przyjemną pracę, z drugiej strony komputer w rękach okulisty to podstawowe narzędzie służące do ochrony naszych oczu.

Numer: 2008 13   Autor: Dr Filip Maguza