W 1902 roku rozpoczęto budowę pierwszego w Polsce sanatorium dla ubogiej ludności chorej na gruźlicę. Książę Stanisław Lubomirski ofiarował 10 ha lasu w Rudce k. Mrozów. Dzięki zaangażowaniu i ofiarności wielu ludzi, pierwsi pacjenci rozpoczęli leczenie w 1908 roku. Wkrótce minie sto lat, ale już 29 listopada 2007 r. organizatorzy zapraszają na inaugurującą sesję historyczno-naukową z dojazdem do sanatorium... tramwajem konnym

Tramwajem w stulecie

To przewodnia myśl roku jubileuszowego (2008) funkcjonowania szpitala w Rudce. A wszystko zaczęło się w 1898 r. na posiedzeniu Warszawskiego Towarzystwa Higienicznego, na którym dr Teodor Dunin przedstawił projekt założenia sanatorium dla piersiowo chorych z niezamożnej ludności. Poparli go wybitni naukowcy. Wybrano Rudkę koło Mrozów, znanego wówczas uzdrowiska w Polsce. Miejscowość położona 56 km od Warszawy miała kolej, piaszczysty teren przepuszczający wodę, las i odpowiednio zdrowy klimat. Zebrało się wielu ofiarodawców, w tym warszawski przemysłowiec Emil Gerlach.
Najpierw powstała kolejka, aby z Mrozów wozić materiał budowlany do przyszłego sanatorium. Po latach tramwaj konny służył już tylko do przewozu pacjentów, ich gości oraz wczasowiczów. Profesor Leon Manteuffel, światowej sławy kardiochirurg, zawsze ze stacji kolejowej jeździł do Rudki tramwajem konnym.
Pierwszy etap budowy, przygotowany na przyjęcie 60 chorych, ukończono po sześciu latach i dnia 29 listopada 1908 roku na otwarcie przybyło ponad 100 zaproszonych gości, głównie lekarzy, z prezesem komitetu budowy, doktorem Duninem na czele.
Sanatorium w Rudce to również historia setki pracowników i kilku tysięcy pacjentów. Leczyło się tu wielu znakomitych Polaków, np. malarz Józef Rapacki, który pozostawił jedno ze swoich dzieł. Zauroczeni przyrodą, powracali latem do Mrozów, gdzie spędzali zwykle całe wakacje.
Wiele znanych osób na przestrzeni 100 lat nie tylko było kuracjuszami czy pacjentami, ale też publikowało informacje o szpitalu, a czasem wspomnienia z pobytu czy relacje z uroczystości.
Teraz, za pośrednictwem naszej redakcji, która objęła patronat medialny nad obchodami, dr Jan Bogdan Gliński - honorowy przewodniczący obchodów - serdecznie zaprasza na sesję historyczno-naukową. Odbędzie się ona 29 listopada 2007 r. w Rudce i ośrodku kultury w Mrozach, jako inauguracja obchodów roku jubileuszowego funkcjonowania szpitala. Zaproszenie organizatorzy kierują do mieszkańców, pracowników, pacjentów oraz wszystkich osób związanych z wcześniejszą i obecną działalnością szpitala.
Uroczystości rozpocznie msza w kaplicy szpitalnej p. w. Najświętszego Serca Jezusa o godz. 9.30, a potem nastąpi uroczyste otwarcie i poświęcenie drogi dojazdowej. W Centrum Kultury im. Heleny Wielobyckiej dyrektor Marianna Zambrzycka powita gości, a historię szpitala przedstawi Tomasz Kowalczyk. Usłyszymy wspomnienia dr Jana Bogdana Glińskiego, a prof. dr hab. med. Kazimierz Roszkowski-Śliż, krajowy konsultant ds. Chorób Płuc, wygłosi referat o gruźlicy w XXI wieku. W części artystycznej usłyszymy chór „Scherzo” Zespołu Szkół im. Marii Skłodowskiej-Curie pod batutą Anny Sobolak-Pielichowskiej.

Numer: 2007 46   Autor: Danuta Grzegorczyk