21 sierpnia w Mińsku na Starym Rynku można było usłyszeć żydowską muzykę. Przyciągnęła ona wielu słuchaczy. Jednak nie muzyka była celem spotkania, lecz 65. rocznica likwidacji getta w Mińsku Mazowieckim odsłonięcie pomnika upamiętniającego śmierć tysięcy Żydów

Ofiarom getta

Ceremonia odbyła się pod patronatem burmistrza Miasta Mińsk Mazowiecki, Towarzystwa Przyjaciół Mińska Mazowieckiego oraz Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Warszawie. Zebranych przywitała wiceprzewodnicząca gminy żydowskiej Grażyna Mejer. Następnie burmistrz przypomniał krótko zakręty historii polsko-żydowskiej. Nie miał łatwego zadania, ponieważ wśród zaproszonych gości obecni byli specjaliści, historycy. Głos zabrał również Ambasador Izraela David Peleg. W krótkim wystąpieniu podziękował władzom miasta i gminie żydowskiej za zorganizowanie tej uroczystości. Oprócz ambasadora rocznicę uświetnił też attaché kulturalny ambasady Izraela Ya’akov Finklestein.
Rabin warszawskiej gminy E.M. Majzles wyśpiewał kadysz, modlitwę za zmarłych. Obecni byli też potomkowie pomordowanych tutaj Żydów. Specjalnie na tę uroczystość przybyli z Francji i Belgii. Fanny Barbaray, przewodnicząca Domu Kultury Yiddish – biblioteki gromadzącej ponad 3000 książek w języku jidysz w Paryżu przyznaje, że w Polsce nie mają już rodziny, ale kiedy dowiedzieli się o mińskiej uroczystości, szybko zorganizowali podróż, aby móc upamiętnić śmierć bliskich. Po uroczystości, kiedy część zebranych już opuściła plac, w zadumie zapalili świece przy pomniku, który tymczasowo stanął wśród starorynkowych drzew pamiętających hekatombę mińskich Żydów.
W hołdzie ofiarom holokaustu oficjele złożyli symboliczne kwiaty przy pomniku. Wśród gości nie zabrakło starosty. Przybyli również przedstawiciele policji: zastępca komendanta głównego Tomasz Karczewski, zastępca komendanta stołecznego Marek Kapilewicz oraz komendanci mińskiej policji.
Obchody uświetniło muzyczne trio pod przewodnictwem Tomasza Michalaka, Prezesa Zarządu Głównego Chrześcijańskiego Stowarzyszenia Muzyków „Missio Musica”. Stowarzyszenia, którego celem jest przekazywanie treści ewangelii poprzez muzykę. Na klarnecie, skrzypcach i akordeonie, tradycyjnym połączeniu instrumentów kapel żydowskich, zagrali kilka utworów, zaczynając od radosnego Od Yishama, poprzez niguny, a skończywszy na hymnie Izraela.
Na koniec obchodów zaproszono uczestników do zwiedzenia żydowskiego cmentarza pod przewodnictwem prof. Jana Jagielskiego, znanego inicjatora restauracji cmentarzy żydowskich w małych miastach, autora wielu książek i publikacji o zabytkach żydowskich w Polsce. Cmentarz, jak pisze we wstępie swojej książki, jest dla niego jedynym autentycznym materialnym świadectwem istnienia i działania lokalnej gminy żydowskiej.
Zachęcono również do odwiedzenia mińskiego pałacu, w którym można było obejrzeć wystawę fotografii współczesnego Mińska, ale również zdjęcia z okresu wojny. Goście mogli także posilić się koszernym poczęstunkiem. Wszyscy otrzymali publikację Beaty Gładyś o żydowskiej historii Mińska Mazowieckiego. Broszura została wykonana na zlecenie Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Warszawie i jest początkiem przygotowywanego cyklu na temat miejscowości dookoła Warszawy. Beata Gładyś jest m.in. współautorką ewidencji nagrobków cmentarza żydowskiego w Mińsku Mazowieckim, (www.jewish.org.pl/minsk/). Oddano cześć pomordowanym w Mińsku Mazowieckim, gdzie w okresie swojej świetności społeczność żydowska liczyła ponad połowę wszystkich żyjących tutaj mieszkańców, gdzie pod koniec XIX wieku znajdował się ważny ośrodek ruchu chasydzkiego skupiony wokół cadyka Jakowa Perlowa i gdzie wreszcie w sierpniu 1940 roku Niemcy utworzyli getto, w którym zgromadzili około 5 tys. Żydów i dodatkowo przywozili ich m.in. z Dobrego, Kalisza, Kałuszyna, Kołbieli, Lipna, Pabianic i Stanisławowa.
Ten ważny wspólny hołd katolików i Żydów nasuwa na myśl słowa niedawno zmarłego paryskiego kardynała Jean-Marie Lustigera, który mawiał: - Jestem Żydem, to znaczy jestem katolikiem. Jestem katolikiem, to znaczy jestem Żydem...

Numer: 2007 34   Autor: Przemysław Ogonowski