– Jak dają to trzeba brać – mówią często obdarowywani różnymi prezentami. – Jak jest to nie chcesz, zachcesz, nie będzie – mawiają Rosjanie. Te dwa powiedzenia jak ulał pasują do sytuacji w naszych gminach. Jedni biorą z unijnej kasy ile tylko się da, drudzy patrzą na nią jak na czarnego luda. A podobno pieniądze leżą na ulicy, tylko trzeba umieć po nie sięgnąć. Gminy nie potrafią tego robić czy po prostu im się nie chce? O tym w naszym dzisiejszym sokole

Unia w budżetach

Odcienie rankingów
Statystyka ma to do siebie, że bogatych robi ubogimi, a ubogich wzbogaca. Ale może być także różnie interpretowana. Podobnie jest z rankingami, które co roku prowadzą różne pisma gospodarcze. Jednym z nich jest coroczny ranking nazwany Europejska gmina, który wspólnie z ministerstwem gospodarki opracowuje Gazeta Prawna. Określa on zaangażowanie samorządów w pozyskiwanie środków z funduszy UE. Bezapelacyjnym liderem jest tu Mazowsze, którego jednostki samorządowe zajmują szereg czołowych miejsc w różnych kategoriach ocen.
W naszym powiecie zdecydowanym liderem jest gmina Latowicz, która w trzech z czterech wybranych przez nas kategorii zajmuje najwyższe miejsca wśród naszych samorządów. Drugi jest Kałuszyn, a trzecia Siennica. I tak w klasyfikacji punktowej Latowicz jest 51., Kałuszyn 104., a stolica powiatu 170. I to jest jedyne „pudło” Mińska. Bo im dalej, tym gorzej. W wartości dofinansowania oraz dofinansowaniu na jednego mieszkańca latowiczanie i kałuszynianie są bezkonkurencyjni. Tylko w liczbie projektów zgłoszonych do dofinansowania lepsza okazała się Siennica i Cegłów (po 14 projektów). Latowicz znalazł się na 3. miejscu wspólnie z Jakubowem (po 13 projektów). Mińsk Mazowiecki z trzema projektami zajmuje przedostatnie miejsce.

Latowicz najlepszy
Wójt gminy Latowicz Bogdan Świątek-Górski w zakresie realizacji zadań inwestycyjnych opiera się w znacznej mierze na środkach zewnętrznych. Dlatego bywa tak, że pewne zadania budżetowe trzeba odsunąć na dalsze lata. W roku bieżącym ogólna kwota dotacji na ten cel wyniesie 828 tys. zł. Pomoc finansowa z budżetu województwa mazowieckiego realizowana jest w ramach programu „Samorządowego instrumentu wsparcia rozwoju Mazowsza” i dystrybuowana przez 8 podrzędnych „instrumentów” oznaczonych jako komponenty od litery A do J. Gmina Latowicz z „Mazowieckiego instrumentu wsparcia budowy sieci wodociągowej i kanalizacyjnej” (E) otrzyma na wymianę sieci wodociągowej żeliwnej na ul. Św. Ducha i Kościuszki 100 tys. zł, na budowę SUW Chyżyny - 150 tys. zł i na budowę sieci kanalizacyjnej w Latowiczu - 250 tys. zł (już wykorzystane). Przebudowa osiedlowych dróg na Wymyślu to dotacja z „Mazowieckiego instrumentu wsparcia wyrównywania rozwoju gminnej infrastruktury drogowej” (C) w kwocie 200 tys. zł. Budowa gminnego kompleksu sportowego zyska 50 tys. zł z komponentu sportowego „D”, zaś zespół szkół im. Rodziny Wyleżyńskich w Wielgolesie na remont i doposażenie 28 tys. zł z komponentu „B”. Do tego dochodzi jeszcze 50 tys. zł z „Terenowego funduszu ochrony gruntów rolnych” Urzędu Marszałkowskiego przeznaczonych na modernizację drogi Wielgolas Kolonie - Latowicz Piaski. Jeżeli chodzi o pożyczki, to najwyższą 1.300.000 zł gmina zaciągnęła na budowę przyzagrodowych oczyszczalni ścieków, a następnie 164 tys. zł na budowę kanalizacji w Latowiczu i 90.280 zł na termomodernizację budynków ośrodków zdrowia w Latowiczu i Wielgolesie. Potrzeby gminy w zakresie wnioskowanych kwot pożyczkowych wynoszą w 2007 roku ponad 3,5 mln zł, w tym głównie na oczyszczalnie przyzagrodowe i kanalizację. Wszystko to powoduje, że skarbnik gminy Zofia Łodyga musi mieć wielką czujność nad budżetem gminy, bowiem pożyczki trzeba spłacać, a dotacje zrealizować.

Na GOK i okna
W Stanisławowie wysokość środków unijnych na inwestowanie stanowi kwota 225 tys. zł. Składa się na nią 50 tysięcy dołożone do wodociągowania, 75 tysięcy na wymianę okien w szkole podstawowej w Pustelniku oraz 100 tysięcy przeznaczone na przebudowę drogi w Czarnej. Oprócz tej kwoty 450 tys. zł przeszło z poprzedniego roku na obecny na remont gminnego ośrodka kultury w Stanisławowie (całość inwestycji to 700.000 zł – 250 tysięcy pokrywa budżet krajowy). W przygotowaniu są już kolejne wnioski o dofinansowanie – najważniejszymi inwestycjami mają być oczyszczalnia oraz drogi – informuje skarbnik gminy Czesława Kaim.

Skromny Jakubów
Gmina Jakubów, która w ubiegłym roku złożyła 13 projektów i otrzymała z Unii 871.643,16 zł, w tym roku w ramach programu rewitalizacji i odnowy centrum Wiśniewa dofinansowana została kwotą 280 tys. zł.

Dobre bez środków
Dobrzańska gmina w ubiegłym roku nie korzystała z żadnych środków unijnych. W tym dofinansowanie 150 tys. zł na wodociąg w Kobylance otrzymała z Urzędu Marszałkowskiego, 30 tysięcy na budowę boisk oraz 22.500 na doposażenie szkół. - Złożyliśmy także wnioski na 2 zadania związane z drogami – mówi skarbnik Elżbieta Gadomska – niestety, nie zostały przyjęte. – Odmowy wiążą się chyba z naszym zbyt wysokim wskaźnikiem dochodów – tłumaczy. W następnym roku gmina zamierza złożyć kolejne wnioski – na pewno na budowę wodociągu po stronie północnej gminy oraz na kanalizację, a w dalszej kolejności drogi.

Bez skazy
Nad sprawami pozyskiwania środków finansowych spoza dochodów własnych na wykonywanie zadań inwestycyjnych w gminie Siennica czuwa Radosław Legat – kierownik referatu ds. inwestycji i promocji urzędu gminy. W załączniku inwestycyjnym do budżetu gminy na zadania inwestycyjne na rok 2007 przewidziano kwotę 5.813.300 zł, w tym kredyty i pożyczki będą stanowić kwotę 2.400.000 zł. Jak wiadomo, w chwili obecnej nie jest prowadzony nabór nowych wniosków na pozyskiwanie środków unijnych na zadania na lata 2007-2013.
Prawdopodobnie nastąpi to w październiku br. Urząd gminy jest na etapie przygotowywania nowych projektów, które w odpowiednim czasie zostaną złożone do Urzędu Marszałkowskiego na dotacje unijne. W maju bieżącego roku pracownicy urzędu wojewódzkiego kontrolowali rozliczenie z dotacji unijnych. Żadnych nieprawidłowości nie stwierdzono. Raporty z kontroli są brane pod uwagę przy zawieraniu umów na dalsze finansowania.

Wierzyć w siebie
Po ostatnich zmianach budżetowych w gminie Halinów, zgodnie z sugestią skarbnik Teresy Karwowskiej, wydatki budżetowe wyniosą 25.303.515 zł. Na zadania inwestycyjne realizowane w 2007 roku przewidziano kwoty 5.466.170 zł. Udział środków zewnętrznych nie jest wielki. Przewidziano otrzymanie dotacji w kwocie około 1.205.892 zł: sumę 1.131.000 na budowę hali sportowej w Halinowie i 55 tys. zł na budowę kanalizacji oraz 20 tys. złotych na projekty drogowe.
Natomiast w roku ubiegłym gmina wykonała inwestycje za blisko 6,8 mln zł, z czego 3.550.000 zł stanowiły pożyczki i kredyty, głównie za sprawą rozbudowy i modernizacji oczyszczalni ścieków w Długiej Kościelnej i budowy kanalizacji w systemie podciśnieniowym.
W planach wieloletnich wydatki na programy inwestycyjne zapisane zostały w znacznie wyższych sumach - i tak: na 2008 r. - 9.220.000 zł, a na 2009 r. - 7.956.000 zł. Główne inwestycje w tych latach stanowić będzie budowa hali sportowej i dalsze wodociągowanie oraz kanalizacja sanitarna oparta głównie o dochody własne gminy.

Ścieki i szkoły
Dębe Wielkie zostało dofinansowane kwotą miliona złotych ze ZPORR (Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego) na zadanie pod nazwą „Budowa sieci kanalizacji sanitarnej i przepompowni ścieków w miejscowości Dębe Wielkie jako element restrukturyzacji gospodarki lokalnej”. Kwotę 64.700 zł ze środków unijnych w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego Rozwój Zasobów Ludzkich pochłonie program pod nazwą „Szkoła równych szans - programy rozwojowe szkół w województwie mazowieckim”.

Cienko w Cegłowie
Niewysoki budżet gminy Cegłów wynoszący 11.055.000 zł pozwala na niewielkie wydatki inwestycyjne, bo tylko trochę więcej jak 1,8 mln złotych. Udział środków zewnętrznych w tym planie jest wyjątkowo niski – 127.734 zł na budowę i modernizację dróg gminnych. Gmina boryka się z brakami w uzyskaniu środków finansowych na budowę kanalizacji w Cegłowie (III etap). Ze środków unijnych pozyskała 63 tys. zł w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego Rozwój Zasobów Ludzkich na program „Szkoła równych szans – programy rozwojowe szkół w województwie mazowieckim”.

Obfite Mrozy
W 2007 r. urząd gminy Mrozy pozyskał z Unii Europejskiej w ramach SPOROL 229.497,60 zł na „Modernizację przestrzeni publicznej w Mrozach”, „Remont świetlicy wiejskiej w Mrozach” - 191.679,00 zł. W ramach ZPORR na „Stypendia szansą dla uczniów LO w Mrozach” pójdzie kwota 25.756,00 zł, natomiast 72.640,00 zł na program „Szkoła równych szans - programy rozwojowe szkół w województwie mazowieckim”. Łącznie zostało pozyskane 519.572,60 zł.

Bezprojektowi
Mińska gmina należy do tych wyjątków, które nie złożyły żadnego projektu. W tym roku opracowywany jest projekt dotyczący wodociągowania. Jednak obecnie żadnych środków z UE nie wsparło gminnego budżetu. Żadnych projektów nie składał również Sulejówek.

Kałuszyn bez wsparcia
Samorządowcy mińskiej gminy nie są na szczęście jedynymi, którzy nie wsparli się unijną kasa. Podobnie jest w Kałuszynie. Wynika to jednak z faktu, że gminie pozostało jeszcze 340 tys. zł w ramach budowy biblioteki miejsko-gminnej. Na całość zadania przeznaczone było 700 tysięcy, ale w tamtym roku wykorzystano tylko 340 tysięcy (zgodnie z planem). Stąd tegoroczna pozostałość.

Numer: 2007 32