Co roku absolwenci szkół podstawowych, gimnazjów czy też maturzyści stają przed dylematem wyboru dalszej drogi. Dobry zawód, dyplom prestiżowej szkoły czy też uczelni wydają się być główną wskazówką. Często o wyborze decyduje także moda albo grono przyjaciół. Jedno nie ulega jednak wątpliwości - uczymy się całe życie. Prof. Józef Półturzycki twierdzi, że edukacja ustawiczna jest sercem społeczeństwa. Że tak jest, widać na różnego rodzaju kursach czy też powstających uniwersytetach trzeciego wieku. Na wiedzę, tak jak na miłość, nigdy nie jest za późno

Głodni wiedzy

Psyche do poprawki
Jedną z cech współczesnego społeczeństwa krajów rozwijających się jest starzenie się ludności. Badania wskazują, że starzenie się jest w większym stopniu procesem zachodzącym w psychice tych ludzi, a nie jest warunkiem biologicznym. Duże znaczenie ma fakt, by włączyć osoby starsze do systemu kształcenia ustawicznego, by ludzie ci mogli aktualizować swoją wiedzę, aktywnie uczestniczyć w każdych procesach zachodzących wokół nich, by zachować i zwiększyć ich sprawność intelektualną, psychiczną i fizyczną. W wyniku starań o włączenie ludzi starszych do systemu kształcenia rozpoczęto powoływanie uniwersytetów trzeciego wieku - najpopularniejszej w ostatnich latach formy edukacji ludzi starszych. A co o swojej nauce życia piszą internauci?
- Przez wiele lat myślałam, że na starość będę stetryczała i nikomu niepotrzebna. A życie przyniosło mi niespodziankę. Świetnie się czuję i to coraz lepiej. Zawdzięczam to pracy nad sobą i zdrowiu, o które dbam każdego dnia. Mało, tego czuję się młoda, a starość gdzieś uleciała. Nawet zapomniałam o jej istnieniu. Z punktu widzenia wieku to jest już starość, ale z punktu widzenia dobrego samopoczucia i zdrowia to prawdziwa młodość.
- Przez danie przykładu bardzo dużo można zdziałać, gdy osoba chce wyjść z tego smutku. Ja z doświadczenia wiem, że wiele lat siedziałam w smutku, aż sobie uświadomiłam, dlaczego to robię. Postanowiłam być w centrum uwagi, więc zdecydowałam, że nie będę smutna i tak się też stało - stałam się osobą towarzyską. - Dojrzałe życie, tak jak każdy etap życia, ma plusy i minusy. Rzecz w tym, żeby się cieszyć plusami (o ileż więcej zrozumienia świata, doświadczenia, nawet rozumu, nadal tyle samo emocji, ciekawości, potrzeby piękna) a akceptować minusy. Można w każdej sytuacji starać się znaleźć coś dobrego. Boli mnie staw biodrowy i nie mogę szybko chodzić - ale dzięki temu mam czas rozejrzeć się dookoła, zauważyć kwitnące bzy, posłuchać śpiewających ptaków. Tak właśnie próbuję, chociaż nie zawsze to się udaje...
- Mam 59 lat, jestem babcią, a moim marzeniem było zdobyć umiejętność obsługiwania komputera, szczególnie w zakresie wysyłania e-maili i korzystania z internetu. Moje marzenia się spełniły. Od 2 miesięcy mam komputer, dostęp do internetu, a po kilku lekcjach udzielonych przez wnuki wymieniamy e-maile, przesyłamy sobie zdjęcia i rozmawiamy przez „gadu-gadu”. W wolnych chwilach buszuję po internecie, szukając interesujących mnie tematów. (jaz)

Kierunkować...
Szkoły dla dorosłych trudno nazwać szkołami. W tej chwili to centra pomocy dla samokształcących się. Jak wyjaśnia dyrektor mińskiego CKU Jan Wiśniewski, metodologia kształcenia w takich placówkach musi być inna z uwagi na to, że jest mniejsza liczba godzin na zrealizowanie danego programu, a poza tym ustawodawcy, którzy kształtowali ustrój tego typu szkół, założyli, że słuchacze będą mieli silniejszą motywację niż młodzi gimnazjaliści czy chociażby licealiści.
Na czym więc polega nauka dorosłych? – My pokazujemy słuchaczom, czego muszą się nauczyć, gdzie wiedzy szukać i jak z niej korzystać. Ogromną pomocą jest w tej chwili internet, gdzie zasoby informacji są przebogate. Jednak i w tym wypadku potrzeba aktywności i umiejętności poszukiwania. W toku konsultacji sprawdzamy też, co przygotował dany uczeń, jakie ma problemy z przyswajaną wiedzą. Wszelkie egzaminy i sprawdziany są nie tylko po to, aby zweryfikować umiejętności, ale dać słuchaczom możliwość poznania, jakie mają braki i co powinni uzupełnić. Różnica między nami a szkołami dziennymi jest taka, że my kładziemy większy nacisk, niż w systemie dziennym, na samokształcenie – podsumowuje dyrektor Wiśniewski. Taka metoda nauki może być skuteczna i to nie tylko dla młodych ludzi. Najstarszy słuchacz CKU miał 60 lat. Ukończył najpierw LO, a potem policealną szkołę na kierunku technik informatyk. Co ciekawe, na tym nie skończyła się jego kariera naukowa. Po zakończeniu pobierania nauk w CKU rozpoczął studia na Akademii Podlaskiej – wspomina dyrektor Wiśniewski – jednak nie wiem, jakie były jego dalsze losy. (pd)

Nie samo życie... Jesteśmy grupką osób już po 60, a wiadomość o utworzeniu w naszym mieście uniwersytetu trzeciego wieku zemocjonowała nas w stopniu niezrozumiałym dla rodziny. Dla nas najważniejsze to nie zardzewieć w orientacji współczesnego świata. Jesteśmy osobami z wyższym wykształceniem, ja nie zakończyłam wprawdzie studiów dyplomem z powodów rodzinnych, bo, że tak powiem, zaczęliśmy się rozmnażać i w ogóle nie pracowałam w zawodzie, a wiedza akademicka niepokojąco z głowy umyka – żartuje pani Ania. – Sporadycznie uczestniczyłam w takich zajęciach, przebywając dłużej u rodziny w Szwecji i w Anglii – wspomina pani Ewa - tam cykle wykładów i ich profil są do wyboru. To przypomina wprawdzie szkółkę niedzielną, bo nie tylko dla emerytów. Ale poziom bywa zaskakująco wysoki, no i renomowani specjaliści wykładają. Na pewno samo rozwiązywanie krzyżówek tyle nie znaczy w uprawianiu gimnastyki umysłu co naukowe spotkania. A wiadomo, że każde spotkanie zapewnia kontakt z interesującymi ludźmi, bo nieinteresujący się niczym, nie mają tam czego szukać. Już nasza tylko czteroosobowa grupka przyjaciół bardziej się scementuje, komentując wykłady niż na samych ploteczkach przy kawie z ciastkami w domach! Zachęcałabym do szerokiego uczestnictwa, ale wiem, że lista zamknięta, a liczba słuchaczy na razie ograniczona. (bak)

Utrzymać zawód
Wydawałoby się, że kwalifikacje zawodowe uzyskuje się po ukończeniu odpowiednich szkół, kursów, praktyk i przyuczeń. Są jednak zawody, gdzie samo wykształcenie zawodowe i praktyka nie wystarczą. Dotyczy to na przykład służby elektroenergetycznej. Elektrycy muszą posiadać aktualne zaświadczenia kwalifikacyjne w zakresie eksploatacji bądź nadzoru urządzeń i instalacji elektrycznych. Wymaga to dwuletnich, czasami pięcioletnich, a nawet corocznych egzaminów składanych przed resortową komisją kwalifikacyjną. Bez tych dodatkowych kwalifikacji, oczywiście można pracować, ale nie prowadzić samodzielnie eksploatacji urządzeń elektroenergetycznych.
Podobne wymagania jak elektrykom są stawiane również palaczom kotłów grzewczych. Bez aktualnych uprawnień można palić tylko pod kuchnią. (fz)

Wiedza praktyczna
- Jak nie będziesz się dobrze uczył, to pójdziesz do Budowlanki - takie słowa niejednokrotnie słyszałem od moich rodziców. Budowlanka jeszcze 20 lat temu to był symbol nieudacznictwa życiowego i totalnego lenistwa. Nawet studia z zakresu budownictwa to była gorsza kategoria inżyniera. Architekt, drogowiec to były zawody prestiżowe, ale nie ogólnobudowlaniec. Dzisiaj nikt już nie mówi o budowlańcach źle. Wręcz nauka w różnego typu szkołach budowlanych stała się pożądana. I to nie tylko za sprawą „polskiego hydraulika”. Polacy w branży budowlanej stali się poszukiwani na rynkach pracy całej UE. Widać to zresztą na polskich budowach. To dzisiaj niemal elita finansowa, także za granicą. Ale nie tylko budowlańcy są dzisiaj „w cenie”. Coraz bardziej odczuwalny jest na krajowym rynku pracy brak operatorów różnego sprzętu oraz kierowców. Nie jest zresztą tajemnicą, że kursy z tego zakresu coraz częściej kończą ludzie z dyplomami wyższych uczelni. To pozwala im bardzo szybko znaleźć dobrze płatną pracę np. w Irlandii czy też Wielkiej Brytanii. (jal)

O mądrości i wiedzy
• Niedostateczna wiedza bywa groźniejsza od braku wiedzy.
• Artystą jest się dlatego, że się wie coś, czego inni nie wiedzą.
• Kobiety nie wiedzą nigdy, czego właściwie mężczyźni nie znoszą.
• Nigdy nie mów wszystkiego, co wiesz, ale wiedz zawsze, co mówisz.
• Wiedzę możemy zdobywać od innych, ale mądrości musimy nauczyć się sami.
• Wszystka wiedza pochodzi z doświadczenia. Doświadczenie jest produktem rozumu.
• Kto nic nie wie, musi we wszystko wierzyć.
• Prawdziwa wiedza to znajomość przyczyn.
• Mądrość człowieka zależy od równowagi między jego wiedzą a niewiedzą.

Numer: 2007 07