Powszedni czwartek 12 maja nie był zwykłym dniem dla ponad dwustu wójtów, burmistrzów, prezydentów i starostów, którzy przyjechali nad Srebrną, by świętować 15-lecie odrodzonej samorządności

Szczyt samorządów

Rozpoczętą w samo południe mszę miał celebrować sam metropolita warszawsko-praski, abp. Leszek Sławoj Głódź. Zastąpił go ks. inf. Lucjan Święszkowski, a biskupa (nawet dwóch) będziemy gościć w Mińsku Mazowieckim z okazji odsłonięcia pomnika lotników już w najbliższy piątek. Zapowiada się uroczystość na skalę Mazowsza, a biorąc pod uwagę sobotni piknik na lotnisku, mińszczanie nie powini się nudzić z braku plenerowych imprez.

Zapowiadane lub domniemane atrakcje nie zawsze przynoszą spodziewany efekt. Tak było z konferencją podsumowującą 15 lat samorządu terytorialnego w Polsce. Najpierw organizatorzy zapomnieli o zaproszeniach dla mediów lokalnych, owiadamiając tylko warszawskie. Jednak kamery zaszczyciły ich jedynie na początku pięciogodzinnej nasiadówki, gdy Michał Kulesza sumował problemy ustrojowe po trzech pięciolatkach reform. Nazwał je polami konfliktów, które gorszą mieszkańców i zmniejszają autorytet władz samorządowych. Według prof. Kuleszy źródłami napięć są bezpośrednie wybory wójtów i burmistrzów oraz pusta przestrzeń między gminami a powiatem (rada powiatu powinna składać się z władz gmin). Coraz więcej niechęci wzbudzają zadania własne i zlecone gmin, na które nie ma ochrony finansowej, a panuje bezczelna spychologia rządu. - Ludzie śmieją się z państwa, które nie potrafi się urządzić – mówił Kulesza, przytaczając jako przykład konkurencyjność urzędu marszałka i wojewody, który urządza sobie dwór z przegranych w wyborach polityków.
Zdaniem innego profesora – Jerzego Regulskiego – takie pęknięcia obserwuje się również na niższych szczeblach władzy. - Czy wybory bezpośrednie nie prowadzą do lokalnych dyktatur? – pytał jeden z twórców ustawy samorządowej.
Przykłady nepotyzmu, sobiepaństwa i korupcji można by mnożyć, ale na szczęście kolejne wybory eliminują z życia publicznego niemal wszystkich nieudaczników. U nas również, czego dowodem była wymiana wójtów w Dębem, Cegłowie, Jakubowie, Dobrem oraz burmistrzów w Halinowie i Sulejówku. To prawie połowa władz gminnych w powiecie, a za rok może dojść do kolejnych przesileń. Oby tylko ludzie chcieli głosować, bo – jak dowodził prof. Regulski – co roku następuje spadek zaufania społecznego nie tylko do posłów, ale i lokalnych polityków.
Tymczasem lokalni włodarze muszą się zmagać z niesprawiedliwym prawem jak brak zwrotu podatku VAT, antymotywacyjnym mechanizmem Janosikowym (dokładanie biedniejszym gminom) oraz karami za obniżanie dochodów podatowych. Zwrócił uwagę na te dolegliwości Andrzej Porawski ze Związku Miast Polskich, a starosta płoński skrytykował źle funkcjonujące pionowe struktury władzy (m.in. policja i sanepid), które winny podlegać powiatom, jak szkoły. – To samorządy zlikwidowały wstyd polskich szkół – dowodził Antoni Jezowski, dając na poczekaniu przykład mińskiego GM-3, które gościło uczestników konferencji.
Przybyli oni do Mińska Mazowieckiego z całego kraju, a niektórych można było spotkać na ulicach miasta i w parku. Wybrali spacer, by nie siedzieć podczas nudnych referatów o polityce społecznej, lokalnym transporcie i drogach czy polityce regionalnej. Wrócili na występ naszej ludowej Dąbrówki, której popisy dopełniała Kapela Małego Stasia. I to był prawdziwy tryumf swojskiej kultury nad brukową kostką, bo nie ją, a tańce Dąbrówki i mińskie szlagiery kapeli będą pamiętać goście samorządowego szczytu. Kto wie, czy nie pomogą w powstaniu podobnych zespołów u siebie, by - jak burmistrz Grzesiak - również mieć się kimś pochwalić.
PS. W piątek samorządowcy obradowali w stolicy. Gościem był m.in. premier Belka, który reformę samorządową ocenił jako najbardziej udaną w czasie III RP. Samorządowcy obrali św. Kingę za swoją patronkę.

Numer: 2005 21   Autor: J. Zbigniew Piątkowski