W lutym 1944 roku żandarmeria niemiecka z posterunku w Latowiczu krwawo rozprawiła się z mieszkańcami wsi Iwowe. Zostało aresztowanych i zamordowanych siedem osób związanych z Armią Krajową. W tym roku obchodzona była 63. rocznica tamtych krwawych wydarzeń

Krwawa pamięć

W drugiej dekadzie lutego 1944 roku Niemcy wpadli na trop istnienia organizacji podziemnej na terenie miasta i powiatu Mińsk Mazowiecki. Aresztowali ponad 60 członków AK i wywieźli ich do Latowicza, gdzie w budynku szkolnym mieścił się posterunek żandarmerii. W nocy z 19 na 20 lutego 1944 roku nastąpiła nieudana próba odbicia więźniów. Na drugi dzień Niemcy wywieźli więźniów do Warszawy i poddali okrutnemu śledztwu. Do domu powróciło zaledwie kilku z aresztowanych, reszta zginęła w śledztwie i w obozach koncentracyjnych.
Potem, w dniach 24 i 25 lutego 1944 roku dokonali aresztowań w Iwowem. Pierwsze kroki skierowali do chor. Władysława Kosuta ps. „Boruta”, który był oficerem uzbrojenia ośrodka AK w Latowiczu, a następnie aresztowali jego brata Bronisława, ich ojca Jana, Kazimierza Zaborowskiego, którego zastrzelili na miejscu oraz Kazimierza Ositka. Wszyscy zostali w ciągu paru dni zamordowani w czasie śledztwa w Latowiczu, a zwłoki ich, trudne do rozpoznania, rozrzucone były po sąsiednich lasach.
W roku 1996 staraniem społecznego komitetu odsłonięto w budynku szkoły tablicę epitafijną z nazwiskami 12 mieszkańców poległych i pomordowanych w latach 1939-1945 w obronie wolności i niepodległości Narodu Polskiego. Listę na tablicy otwiera chor. Władysław Kosut, który pośmiertnie został uhonorowany Krzyżem Virtuti Militari.
Tegoroczne obchody 63. rocznicy wydarzeń w Iwowem zorganizowała była dyrektor szkoły Agnieszka Mikulska i wójt gminy Borowie - Wiesław Gąska. W uroczystości udział wzięły poczty sztandarowe: kombatantów AK obwodu „Mewa-Kamień” z Mińska i Warszawy oraz obwodu „Gołąb” z Garwolina, a także TPMM i miejscowej OSP. Władze kombatanckie między innymi reprezentowali: Edmund Muszyński i Jerzy Rękawek – władze ŚZŻAK okręgu Warszawa-Wschód, kpt. Barbara Kamińska ps. „Krystyna” - przewodnicząca warszawskiego koła obwodu „Mewa-Kamień”, Tadeusz Witek z mińskiego koła obwodu „Mewa-Kamień” oraz mjr Jerzy Piesiewicz z obwodu „Gołąb” w Garwolinie. Obecny był także wójt gminy Latowicz Bogdan Świątek-Górski. W uroczystości liczny udział wzięli mieszkańcy Iwowego i Lalin, w tym wdowa po Władysławie Kosucie - Helena i ich córka Teresa Kopa z mężem.
Mszę świętą za poległych, pomordowanych i zmarłych żołnierzy AK odprawiali ks. płk. Jan Sikora oraz proboszcz parafii Latowicz ks. kan. Wojciech Zdun. Delegacje w asyście pocztów sztandarowych złożyły kwiaty pod tablicą epitafijną, przy której wartę honorową pełnili młodzi strażacy z młodzieżowej drużyny OSP.
Program artystyczny - wiersze patriotyczne przeplatane pieśniami żołnierskimi i powstańczymi - przygotowywały Bożena Gajowniczek i Małgorzata Bartosiewicz. W przemówieniach Michał Wasilewski, Barbara Kamińska, Edmund Muszyński, Janusz Kuligowski i Franciszek Zwierzyński dziękowali mieszkańcom Iwowego za tak niemodne w obecnych czasach patriotyczne doznania. W nagrodę za trud iwowianki z KGW poczęstowały wszystkich smacznym obiadem.

Numer: 2007 09   Autor: Franciszek Zwierzyński