Orszak Trzech Króli winien być kontynuacją Bożego Narodzenia na ulicach wiosek i miast. Epifanię 6 stycznia tworzą zwykli ludzie, ale nie bez nadbudowy. Jest nią zazwyczaj parafia, ale też różne organizacje, które dbają, by napisany przed dwoma tysiącami lat scenariusz był nie tylko ciekawie pokazany, ale wyzwalał także religijne emocje. Różnie z tym bywa, bo wiele orszaków przypomina jarmarczny pochód znudzonego tłumu...

Szlaki orszaków

Orszak to także towarzyszące wydarzenia edukacyjno-kulturalne. W celu dotarcia do wszystkich beneficjentów, fundacja inicjuje oraz organizuje konkursy promujące wartości kultury narodowej i chrześcijańskiej. Jest to bardzo skuteczne narzędzie pozwalające dotrzeć do najmłodszych odbiorców. Niektóre projekty pokazują, że wyobraźnia, inwencja i zaangażowanie młodych nie znają granic. W wielu miejscach przy okazji obchodów Epifanii przygotowywane są koncerty kolęd, występy regionalnych kapel, jarmarki, różnorodne pokazy, konkursy na najpiękniejszą szopkę, na betlejemską gwiazdę czy najciekawsze, przebranie. Każdy może się przyłączyć do Orszaku Trzech Króli, stając się nie tylko biernym widzem, ale aktywnym uczestnikiem wydarzenia. Tego dnia każdy chce mieć na głowie papierową koronę, która przez lata stała się atrybutem  tego święta.

Czym jest Święto Trzech Króli? Dzień Objawienia Pańskiego należy do jednych z pierwszych świąt, które już w IV wieku ustanowił Kościół. Wspominane jest wówczas wydarzenie opisane w Ewangelii Mateusza, w którym Mędrcy ze Wschodu nazywani również Królami lub Magami – w VIII wieku nadano im imiona Kacper, Melchior i Baltazar – wyruszyli do Betlejem, by pokłonić się Jezusowi. Prowadzeni przez betlejemską gwiazdę, przynieśli Małemu Dzieciątku drogocenne dary: mirrę, złoto i kadzidło. Po ponad pięćdziesięciu latach przerwy, od 2011 roku jest to w Polsce znowu dzień wolny od pracy, podobnie jak we Włoszech, Hiszpanii, Grecji, Szwecji, Finlandii, Austrii czy Szwajcarii.

Od stuleci Święto Trzech Króli nieodmiennie wiąże się z tradycją wystawiania jasełek oraz tzw. widowisk herodowych. Początkowo były one znane we Włoszech, później we Francji. W średniowieczu rozpowszechnili je franciszkanie. Legenda głosi nawet, że tradycję wystawiania jasełek zapoczątkował sam św. Franciszek z Asyżu. W Polsce jasełka wystawia się od kilkuset lat. Jasełka to inaczej przedstawienia o Bożym Narodzeniu, a  ich nazwa wywodzi się od staropolskiego słowa jasło oznaczającego żłób. W jasełkach występowały zarówno postacie znane z Biblii – Święta Rodzina, Trzej Królowie, Herod, jak i swojscy pastuszkowie noszący popularne polskie imiona.

Nie wszystkimi orszakami opiekuje organizacja ogólnopolska. Wiele parafii i gmin organizuje je samodzielnie, wypełniając pieczołowicie nie tylko aspekt biblijny, ale też nadając im kolorytu lokalnego. Na tegoroczne orszaki zaprasza Cegłów, Dębe Wielkie, Długa Kościelna,  Jakubów, Kałuszyn, Wielgolas, Siennica i Mińsk Mazowiecki. Zwyczaj są to kolorowe przemarsze ulicami wsi i miast z kulminacją samego pokłonu monarchów w miejscowym kościele. Jasełka czy Herody będą nieliczne... 

Numer: 1-2 /1316-17/ 8-15 stycznia 2023   Autor: J. Zbigniew Piątkowski