Inicjatywa LEADER (nazwa to pierwsze litery francuskich słów programu „Związki Pomiędzy Działaniem na Rzecz Rozwoju Gospodarczego Wsi”) rozpoczęła się w 1991 roku. Trwa ona obecnie, lecz jedynie w „starych” państwach UE i jest bardzo ceniona przez społeczności wiejskie w tych krajach przede wszystkim ze względu na jej skuteczność

Kto na LEADERa?

W Polsce program ten (realizowany do końca 2006 roku) umożliwi także polskim społecznościom wiejskim rozwiązywanie problemów związanych z rozwojem obszarów wiejskich. Główną cechą tej inicjatywy jest zaangażowanie mieszkańców wsi w analizę potrzeb oraz kierunków rozwoju i związanych z tym sposobów wydawania środków (podejście oddolne). Ten rodzaj działania stwarza warunki dla zintegrowanego (czyli całościowego) stworzenia planu rozwoju danego regionu, ponieważ uwzględnia interesy różnych organizacji, grup mieszkańców, a także działających na tym terenie przedsiębiorstw. Daje także możliwość wymiany doświadczeń między innymi grupami realizującymi LEADER-a. Ten rodzaj współpracy stwarza nie tylko nowe miejsca pracy, ale także aktywnie angażuje całą lokalną społeczność do podnoszenia poprawy warunków życia. Wiąże się z tym lepsze wykorzystanie lokalnych zasobów (także ludzkich) dzięki stworzeniu warunków dla nowych pomysłów, przez co nie tylko ludzie, ale także przedsiębiorstwa aktywnie ze sobą współpracują.
Celem podstawowym jest przygotowanie Zintegrowanej Strategii Rozwoju Obszarów Wiejskich, która określa kierunki rozwoju obszaru. Trzeba w tym miejscu zaznaczyć, że ZSROW obejmuje obszar większy niż pojedyncza gmina, gdyż (jak pokazały doświadczenia „15”) dotyczy on terenu o liczbie mieszkańców od 10 do 100 tysięcy. ZSROW może zatem wspierać strategie rozwoju gmin wchodzących w skład tzw. Lokalnych Grup Działania (LGD). W skład takich grup wchodzą trzy sektory: publiczny, gospodarczy i pozarządowy przy poważnym wsparciu mieszkańców w tworzeniu koncepcji strategii oraz promocji obszarów wiejskich. Przy określaniu tych kierunków musimy uwzględnić przynajmniej jedno z takich zagadnień, jak: poprawa jakości życia, wykorzystanie zasobów naturalnych i kulturowych, podnoszenie wartości lokalnych produktów czy też nowe metody i technologie dla poprawy produktów i usług. Już na starcie utworzone LGD mogą liczyć na minigranty stanowiące dofinansowanie do przygotowania ZSROW. Po zatwierdzeniu programu LGD określa nie tylko cele (tzw. II schemat), ale także otrzymuje wsparcie w formie dofinansowania na realizację przyjętych w ZSROW działań. Trzeba jednak pamiętać o jednym. W żadnym kraju (nawet „starej” UE) LEADER nie finansuje dużych inwestycji, a jedynie małe, które z założenia uzupełniają się z innymi działaniami. Program skupia się głównie na działaniach niematerialnych, przygotowując warunki w postaci dokumentacji lub analiz do skuteczniejszej realizacji inwestycji finansowanych z innych źródeł.

Numer: 2006 17   Autor: (red)